Nivel-onderzoeksprogramma Zorgdata en het Lerend Zorgsysteem

Hoe kunnen we zo goed mogelijk gebruikmaken van gegevens die het zorgstelsel zelf voortbrengt? Hoe kunnen we leren van deze gegevens om meer zicht te krijgen op toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit van de zorg? Met dit soort vragen houden wij ons bezig.

Zorgverleners leggen steeds meer gegevens elektronisch vast; zorggegevens (in elektronische patiëntendossiers) en declaratiegegevens. Burgers maken steeds vaker gebruik van apps om meer te weten te komen over hun gezondheid en om hun gezondheidsgedrag te meten. Ook deze apps leveren gegevens op. En steeds vaker deelt men die gegevens onderling en met zorgprofessionals.

Er zijn steeds meer mogelijkheden om data met elkaar te combineren. Hierdoor kunnen we steeds meer te weten komen over de zorgtrajecten die mensen doorlopen, zónder hen daarover zelf te hoeven bevragen en zónder dat daarbij hun privacy in gevaar komt.

Lerend ZorgsysteemLerend zorgsysteem

Nieuwe analysetechnieken maken patronen zichtbaar en vernieuwingen kunnen veel sneller in praktijk worden gebracht. Door slim gebruik te maken van deze data maken we zichtbaar welke zorg werkt en welke niet, en bij welke patiënten. De grote hoeveelheid zorgdata biedt veel nieuwe onderzoeksmogelijkheden.

In een lerend zorgsysteem is het genereren van kennis een integraal onderdeel van de zorgverlening én komt die kennis ook direct weer ten goede aan de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg.

Lerend Zorgsysteem

Hergebruik van zorgdata voor onderzoek leidt tot kennis uit onderzoek, waarmee we het beleid in de zorg vorm kunnen geven. Spiegelinformatie, benchmarks, monitoring, beslissingsondersteuning zijn middelen om kennis in de zorgpraktijk te delen en te leren van data. Zo leidt het hergebruik van zorggegevens bijvoorbeeld tot een beperking van de registratielast bij burgers en zorgverleners, een van de speerpunten in het beleid over zorg.

Lerend Zorgsysteem

In ontwikkeling: Register Leren van data in Verpleeghuizen

Om de zorg in verpleeghuizen in Nederland te verbeteren is kennis over die zorg een eerste vereiste. Daarvoor is zorginformatie uit de verpleeghuizen nodig. In het nieuwe Register Leren van data in Verpleeghuizen verzamelen wij de (niet-herleidbare) behandelgegevens van verpleeghuisbewoners; dit zijn de gegevens die specialisten ouderengeneeskunde vastleggen in hun computersystemen. Deze gebruiken we voor onderzoek om de kwaliteit van de verpleeghuiszorg te verbeteren.
Het ontwikkelen van het Register doen we in samenwerking met Verenso en UNO Amsterdam en onder subsidie van het ministerie van VWS Het is onderdeel van het programma ‘Leren van data’.

Ook uw verpleeghuis kan meedoen aan het Register!
Ga naar Register Leren van data in Verpleeghuizen en lees er alles over.

Het Nivel onderzoekt...Het Nivel onderzoekt...

De centrale vraag binnen het Nivel-onderzoeksprogramma Zorgdata en het Lerend Zorgsysteem is hoe we met al die data komen tot betere zorg. Een groot aantal verschillende aspecten komen daarbij aan de orde, variërend van de toepassing van bigdata-analysetechnieken tot aan privacy:

Data onderzoek

Methoden van onderzoekMethoden van onderzoek

Bij veel projecten binnen het Nivel-onderzoeksprogramma worden bestaande gegevensbronnen voor het eerst ontsloten, voor onderzoek geschikt gemaakt en met elkaar gecombineerd. Hoe dat moet en hoe dat werkt is vaak een onderzoeksthema op zichzelf.

Het Nivel beschikt over een unieke combinatie van middelen en expertise die het hiervoor kan inzetten:

Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn

Vaak maken we gebruik van gegevens uit elektronische patiëntendossiers van huisartsen en andere eerstelijns zorgverleners, die bij elkaar worden gebracht in Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn, een van de grootste zorgdatabases van Nederland. Al meer dan tien jaar verzamelt Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn gegevens die eerstelijns zorgverleners registreren in hun elektronische patiëntendossiers, namelijk huisartsen, fysiotherapeuten, oefentherapeuten en diëtisten. Hiermee brengt het Nivel landelijke trends in kaart en draagt het bij aan het vergroten van de kennis over de zorg die deze zorgaanbieders leveren. Bovendien kunnen de cijfers worden gebruikt voor beleidsmatige doelen, door overheden, door zorgverzekeraars en door andere beroepsgroepen.

Verbinding tussen wetenschap, beleid en praktijkVerbinding tussen wetenschap, beleid en praktijk

Dat je met data de zorg kunt verbeteren, hoor je steeds vaker. Maar of dat ook echt zo is en hoe dat dan het best kunt aanpakken, daarover is minder bekend. Hier doen wij onderzoek naar.
Ons onderzoek kan zich op verschillende inhoudelijke thema’s richten; op huisartsenzorg, maar bijvoorbeeld ook op spoedeisende hulp of langdurige zorg. We werken vaak samen met collega’s met een meer zorginhoudelijke focus, zowel binnen het Nivel als daarbuiten.

Samenwerkingsverbanden

Het Nivel heeft een uitgebreid netwerk van samenwerkingspartners in binnen- en buitenland. Het omvat zorgverzekeraars, zorgaanbieders, universiteiten en ook commerciële partijen, zoals leveranciers van ICT-systemen en farmaceutische bedrijven.

Wetenschap

Nivel-programmaleider Robert Verheij is als bijzonder hoogleraar Transparantie in de zorg vanuit patiëntenperspectief verbonden aan de Tilburg University School of Social and Behavioral Sciences. Deze leerstoel is gefinancierd door Zorginstituut Nederland. Het lerend zorgsysteem is ook in de leerstoel een centraal thema.

De kracht van big data zit 'm in de mogelijkheid om patronen te herkennen
Profile picture for user r.verheij@nivel.nl

Maatschappelijke impactMaatschappelijke impact

In een lerend zorgsysteem worden in de dagelijkse praktijk vastgelegde gegevens gebruikt voor wetenschap, beleid en praktijk met als doel de zorg beter te maken, waarna de cyclus opnieuw begint.
Hiermee sluiten we aan bij de breed gedragen maatschappelijke wens om te komen tot een duurzaam informatiestelsel en verantwoord gebruik van data van en voor de zorg, met oog voor de administratieve lasten voor zorgverleners en burgers.

Verheij, R.A. Nivel-onderzoeksprogramma Zorgdata en het Lerend Zorgsysteem. Uit: www.nivel.nl [Laatst gewijzigd op 11-04-2024; geraadpleegd op 07-11-2024]. URL: https://www.nivel.nl/nl/onderzoeksprogrammas/zorgdata-en-lerend-zorgsysteem