Evaluatie Teamtraining Crew Resource Management (CRM) op de Intensive Care (deelstudie Patiëntveiligheid), 2009-2012

Duur: jan 2009 - dec 2012

Achtergrond
Zowel nationaal als internationaal wordt aanbevolen crew resource management (CRM) in de zorg te implementeren om de patiëntveiligheid te verbeteren. Oorspronkelijk is CRM ontwikkeld in de Luchtmacht en Luchtvaart met als doel het gebruik van niet-technische vaardigheden (zoals teamwork en communicatie) te verbeteren, omdat vaak bleek dat onveilige situaties hieraan gerelateerd waren. Ook in de zorg blijkt dat suboptimale niet-technische vaardigheden vaak bijdragen aan het ontstaan van adverse events. Typische onderwepen van CRM-training zijn besluitvorming, communicatie, teamwork, leiderschap en 'situational awareness'. Alhoewel CRM op het oog zeer geschikt lijkt om verbeteringen in de patientveiligheid te bewerkstelligen zijn wetenschappelijke bewijzen van het effect van CRM op het aantal adverse events en near misses schaars. Wel is uit diverse onderzoeken gebleken dat zorgverleners positief tegenover de inhoud en het doel van de CRM-training staan en van mening zijn dat een dergelijk training zou kunnen bijdragen aan een veiligere zorg.

Doel
Doel van het evaluatieonderzoek is om in Nederland de tool Teamtraining, gebaseerd op CRM-principes, te evalueren op afdelingen Intensive Care (IC).

Werkwijze
De Teamtraing is ontwikkeld en wordt gegeven door QST Safe Skies, een bedrijf met veel ervaring in het trainen teams en beoordelen van niet-technische vaardigheden in de luchtvaart en de zorg. Op de ICs zal een Verander Team geformeerd worden om het in de praktijk brengen van de training te stimuleren en te coördineren.

Methode
De training zal bestaan uit een tweedaagse bijeenkomst waarin voornoemde CRM-aspecten behandeld en bediscussieerd zullen worden. Voorafgaand aan de training zullen participanten een e-learning module, ontwikkeld door VMS zorg in samenwerking met het Centrum voor Mens en Luchtvaart, doorlopen. Na de tweedaagse cursus worden twee workshop sessies georganiseerd voor de coaching van het Verander Team.

Een voor- en nameting van diverse uitkomstmaten op 3 niveaus zullen het effect van de interventie moeten uitwijzen:
a) Op het niveau van de afdeling zullen het aantal adverse events en near misses geobserveerd worden en zal een beoordelingsformulier door de opname-afdelingen worden ingevuld. Tevens zal de patientveiligheidscultuur worden gemeten en zullen diverse procesmaten worden geobserveerd.
b) Op het niveau van het team zullen niet-technische vaardigheden worden geobserveerd en de omgang met het optreden van een onbedoelde gebeurtenis.
c) Op zorgverlener niveau zullen attitudes met betrekking tot teamwork en veiligheid worden gemeten. Er is per afdeling een vergelijkbare controle-afdeling gezocht waar dezelfde metingen worden uitgevoerd, maar waar de training pas na afloop van alle metingen gegeven wordt.

Resultaten
De resultaten zullen inzicht geven in de effecten van CRM-training op de kennis, attitude en het gedrag van zorgprofessional en de effecten die dit heeft op de patiëntveiligheid. Op basis van de resultaten kunnen aanbevelingen worden gedaan over randvoorwaarden voor het effectief inzetten van een CRM-training en voor verbeteringen van de training.