We onderzoeken hoe verpleegkundigen en verzorgenden denken over hun werk en vragen wat nodig is om dit te optimaliseren. Ons ouderenzorgonderzoek doen we vanuit vanuit het perspectief van ouderen, mantelzorgers en zorgprofessionals.
Nivel-onderzoeksprogramma Verpleging, Verzorging en Ouderenzorg
Verpleegkundigen en verzorgenden vormen samen de grootste beroepsgroep van Nederland (350.000 leden). Zij werken in verschillende organisaties en omstandigheden, denk aan de thuiszorg, ziekenhuizen, GGZ, intramurale ouderenzorg en de gehandicaptenzorg. De kern van hun werk is: mensen helpen hun kwaliteit van leven zoveel mogelijk te handhaven en te bevorderen, van ‘de wieg tot en met het einde van het leven’.
Het werk van verpleegkundigen en verzorgenden verandert van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’ mensen zoveel mogelijk zelf regie houden over hun gezondheid en leven. Het werk verandert ook doordat de overheid wil dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen, met inzet van mantelzorgers.
Het Nivel onderzoekt …
Binnen het Nivel-onderzoeksprogramma Verpleging, Verzorging en Ouderenzorg doen we onderzoek in twee domeinen.
1. Onderzoeksdomein verpleegkundigen en verzorgenden
We onderzoeken hoe verpleegkundigen en verzorgenden denken over hun werk en de manier waarop ze dat uitvoeren. We vragen ze wat nodig is om hun werk en werkomstandigheden te optimaliseren om zo ook de zorg te verbeteren.
Kernvragen Verpleging en Verzorging
- Hoe kunnen verpleegkundigen en verzorgenden eigen regie ondersteunen, ook als het gaat om mensen aan het eind van het leven, mensen met dementie of mensen in andere kwetsbare situaties?
- Hoe kunnen mantelzorgers ondersteund worden nu steeds meer van hen wordt gevraagd?
- Hoe ervaren verpleegkundigen en verzorgenden zelf hun werk en de veranderende werkomstandigheden?
- Welke behoeften hebben verpleegkundigen en verzorgenden als het gaat om het verbeteren van hun werkomstandigheden?
2. Onderzoeksdomein ouderenzorg
In al ons ouderenzorgonderzoek kijken we gericht naar het perspectief op de zorg van ouderen zelf, hun mantelzorgers en de betrokken zorgprofessionals. We noemen drie pijlers:
Kernvragen Ouderenzorg
- Wat is de kwaliteit van zorg en ondersteuning aan ouderen, mensen met dementie en mensen in de palliatieve fase?
- Wat voor interventies kunnen de kwaliteit van leven van deze mensen en hun mantelzorgers bevorderen?
- Wat houdt 'kwaliteit van leven' in voor deze mensen en hun mantelzorgers?
- Wat is de zorgbelasting van de mantelzorgers?
- Hoe kunnen zorgprofessionals en mantelzorgers worden ondersteund bij het begeleiden van ouderen, mensen met dementie en mensen met palliatieve zorg?
- Wat houdt palliatieve zorg voor bijzondere doelgroepen in, zoals mensen met een migratie-achtergrond, mensen met een psychiatrische aandoening en mensen met een verstandelijke beperking die ernstig ziek zijn?
Met ons onderzoek dragen wij bij aan de kwaliteit van zorg door verpleegkundigen en verzorgenden. Daarbij gaat de meeste aandacht uit naar zorg voor ouderen, mensen met dementie en mensen die nog kort te leven hebben
Nieuw: Register Leren van data in Verpleeghuizen
Om de zorg in verpleeghuizen in Nederland te verbeteren is kennis over die zorg een eerste vereiste. Daarvoor is zorginformatie uit de verpleeghuizen nodig. In het nieuwe Register Leren van data in Verpleeghuizen verzamelen wij de (niet-herleidbare) behandelgegevens van verpleeghuisbewoners; dit zijn de gegevens die specialisten ouderengeneeskunde vastleggen in hun computersystemen. Deze gebruiken we voor onderzoek om de kwaliteit van de verpleeghuiszorg te verbeteren.
Het ontwikkelen van het Register doen we in samenwerking met Verenso en UNO Amsterdam en onder subsidie van het ministerie van VWS Het is onderdeel van het programma ‘Leren van data’.
Ook uw verpleeghuis kan meedoen aan het Register: Ga naar Register Leren van data in Verpleeghuizen en lees er alles over.
Onderzoeksmethoden
Voor ons onderzoek maken we gebruik van verschillende onderzoeksmethoden.
Panels en registraties van het Nivel
Met het Nivel Panel Verpleging & Verzorging, dat bestaat uit uitvoerende zorgprofessionals, doen we onderzoek naar de veranderingen in de inhoud van het werk en de samenwerking met andere professionals.
Met het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg verzamelen we op landelijk niveau informatie over de meningen, verwachtingen en ervaringen van gebruikers van de gezondheidszorg.
Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn omvat een enorme hoeveelheid geanonimiseerde gegevens uit elektronische patiëntendossiers van huisartsen, paramedici (fysiotherapeuten, oefentherapeuten, diëtisten) en huisartsenspoedposten. Deze gegevens bevatten onder meer waardevolle informatie over het zorggebruik van ouderen, mensen met dementie en mensen in de laatste levensfase.
Vragenlijsten, interviews, literatuuronderzoek
We maken daarnaast gebruik van vragenlijstonderzoek, interviews en in literatuuronderzoek.
Verbinding tussen wetenschap, beleid en praktijk
Bij het onderzoek dat we doen werken we veel samen met onder andere:
- V&VN, beroepsorganisatie Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland. Samen werken we aan richtlijnen die zoveel mogelijk gebaseerd zijn op wetenschappelijke kennis
- Expertisecentra Palliatieve Zorg
- Verenso, beroepsorganisatie van specialisten ouderengeneeskunde
- Alzheimer Nederland, belangenorganisatie van mensen met dementie en hun mantelzorgers
Samenwerking met deze partijen leidt onder meer tot hergebruik van zorggegevens van professionals voor wetenschappelijk onderzoek. Zonder extra registratielast voor zorgprofessionals kunnen we daardoor meer inzicht krijgen in de zorg en ondersteuning aan mensen in de palliatieve fase, verpleeghuisbewoners en mensen met dementie.
Wetenschap
Nivel-programmaleider Anneke Francke is als bijzonder hoogleraar Verpleging en Verzorging in de Laatste Levensfase verbonden aan de Vrije Universiteit / Amsterdam UMC. Mede door dit hoogleraarschap zijn er veel samenwerkingsprojecten met de onderzoeksgroep ‘Zorg aan het levenseinde’ in Amsterdam UMC (locatie VUmc).