Haalbaarheidsonderzoek naar blootstelling aan bestrijdingsmiddelen en de gezondheid van omwonenden, 2022

Duur: jan - jun 2022

Aanleiding

Mensen die in de buurt van landbouwpercelen wonen, kunnen worden blootgesteld aan chemische bestrijdingsmiddelen. Het is nog niet duidelijk hoe schadelijk dit is voor de gezondheid. Het RIVM heeft samen met andere instituten in 2018 en 2020 mogelijke gezondheidseffecten verkend. Daaruit kwamen aanwijzingen dat enkele gezondheidseffecten samenhangen met ‘wonen in de buurt van bepaald gewas’. Maar deze resultaten konden met de beschikbare informatie niet worden verklaard.
In 2020 heeft de Gezondheidsraad daarom geadviseerd om meer gezondheidsonderzoek te doen naar de relatie tussen bestrijdingsmiddelen en de gezondheid van omwonenden. Er is vooral meer inzicht nodig in effecten op de lange termijn. De Gezondheidsraad stelde als voorwaarde dat de blootstelling aan bestrijdingsmiddelen beter moest worden bepaald. Het RIVM raadde daarnaast aan om meer informatie over leefstijl van omwonenden in het onderzoek te betrekken.

Methode

Het RIVM heeft daarna van vijf onderzoeksmogelijkheden uitgezocht welke haalbaar en zinvol zijn. Per ziekte of aandoening is aangegeven welke vorm van onderzoek, of een combinatie, het meest geschikt is om een verband met een blootstelling aan te tonen. Ook is aangegeven hoe lang het onderzoek duurt en hoeveel het kost. Op basis van dit overzicht kiezende ministeries van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en LNV (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) welk onderzoek zal worden uitgevoerd.
Bij de onderzoeksmogelijkheden ligt de nadruk op ziektes aan het zenuwstelsel, zoals leerachterstanden bij kinderen en de ziekte van Parkinson. Ook gaat het om aandoeningen aan de luchtwegen (COPD (chronic obstructive pulmonary disease)) en bepaalde vormen van kanker, zoals leukemie bij kinderen. Tot slot worden acute effecten onderzocht, zoals (oog-) irritatie .

De onderzoeksmogelijkheden zijn:
1. Cognitieve vaardigheden testen bij kinderen in groep 8, in combinatie met metingen van de blootstelling,
2. Nieuw onderzoek doen naar langetermijneffecten op de ziekte van Parkinson,
3. Onderzoek op basis van gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie,
4. Analyse van gegevens uit de Gezondheidsmonitor van de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)-en en de Gezondheidsenquête van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek),
5. Analyse van gegevens van huisartsen over acute effecten.