Senior onderzoeker Zorgstelsel en Sturing
Publicatie
Publicatie datum
Toekomst van de huisartsenzorg. Het perspectief van de burger. Resultaten van een enquête onder burgers.
Brabers, A., Jong, J. de. Toekomst van de huisartsenzorg. Het perspectief van de burger. Resultaten van een enquête onder burgers. Utrecht: Nivel, 2019. 48 p.
Download de PDF
In het kader van de herijking van de kernwaarden en kerntaken van de huisarts(enzorg) is een online enquête afgenomen onder burgers met behulp van het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg. De enquête onder burgers had als doel inzicht te krijgen in hoe burgers aankijken tegen de kernwaarden en kerntaken van de huisarts(enzorg). Daarnaast had de enquête als doel inzicht te krijgen in het contact met de huisartspraktijk en huisartsenpost, en de tevredenheid over de huisartsenzorg door burgers.
Kernwaarden en kerntaken
Met betrekking tot de kernwaarden van de huisarts(enzorg), vinden respondenten het vooral belangrijk dat huisartsen deskundig en betrokken zijn en dat ze hun patiënten kennen. Dat burgers deskundigheid als belangrijk aspect zien, sluit aan bij de herijkte kernwaarde ‘medisch-generalistisch’. Deze waarde houdt, onder andere, in dat huisartsen de medische kennis en vaardigheden hebben om gezondheidsklachten te beoordelen, te behandelen of patiënten door te verwijzen. De aspecten betrokkenheid en het kennen van patiënten sluiten aan bij de herijkte kernwaarde ‘persoonsgericht’, ofwel huisartsen houden rekening met de behoeften en context van hun patiënten. Daarnaast vinden de respondenten het belangrijk dat alle mensen naar een huisarts kunnen gaan, en dat je als patiënt op de huisarts kan rekenen wanneer dit nodig is.
Met betrekking tot de kerntaken van de huisarts(enzorg), zien de respondenten het minder als taak van huisartsen dat ze aanspreekpunt zijn voor mensen met vragen over sociale problemen (bijv. financiële problemen of huisvestingsproblemen) en preventie (bijv. voorkomen dat gezonde mensen ziek worden). Dit laatste is in lijn met hoe huisartsen aankijken tegen hun kerntaken. Uit het herijkingsproces kwam naar voren dat primaire of universele preventie wordt gezien als publieke taak en niet als kerntaak van huisartsen. Wel zien huisartsen zichzelf als de aangewezen persoon voor het bieden van geïndiceerde preventie en zorggerelateerde preventie aan de individuele patiënt.
In lijn met de herijkte kernwaarde ‘continu’, vinden ongeveer zeven op de tien respondenten het belangrijk dat ze als patiënt met niet meer dan twee huisartsen een langdurige relatie hoeven op te bouwen en dat hun huisarts minimaal drie dagen per week beschikbaar is. De kernwaarde ‘continu’ houdt, onder andere, in dat huisartsen de constante factor zijn in de medische zorg voor hun patiënten en dat gestreefd wordt naar een langdurige arts-patiëntrelatie.
Verder vinden ruim negen op de tien respondenten het een goede zaak als hun huisarts mee doet aan het opleiden van nieuwe huisartsen en aan wetenschappelijk onderzoek. Dit is in lijn met de kernwaarde ‘gezamenlijk’. Deze kernwaarde houdt niet alleen in dat huisartsen gezamenlijk met de patiënt, het team en andere zorgverleners bepalen wat de best passende, medische zorg is, maar ook dat huisartsen samen met de beroepsgroep de kwaliteit van de huisartsenzorg bevorderen.
Met betrekking tot de beschikbaarheid van huisartsenzorg wil ruim de helft van de respondenten dat voor niet-spoedeisende vragen huisartsenzorg doordeweeks tijdens kantoortijden beschikbaar is, bijna vier op de tien wil dat huisartsenzorg voor dergelijke vragen doordeweeks van 8 tot 20 uur beschikbaar is. Voor spoedeisende vragen is bijna driekwart van mening dat huisartsenzorg 24 uur per dag, 7 dagen per week beschikbaar moet zijn. Dit laatste sluit aan bij de herijkte kernwaarde ‘continu’ en bij de kerntaak ‘spoedeisende huisartsenzorg’. Dit houdt in dat huisartsenzorg 24 uur per dag beschikbaar is voor gezondheidsklachten die medisch gezien direct of binnen enkele uren beoordeeld moeten worden2. Met betrekking tot palliatieve zorg, vindt ruim de helft van de respondenten dat de huisarts zelf beschikbaar moet zijn voor zijn of haar stervende patiënten doordeweeks tijdens kantooruren en daarbuiten op door een huisarts zelf gekozen tijdstippen. Bijna vier op de tien vindt dat de huisarts zelf 24 uur per dag 7 dagen per week beschikbaar moet zijn. Ook uit het herijkingsproces kwam naar voren dat huisartsen terminaal-palliatieve zorg als een kerntaak zien.
Contact huisartspraktijk en huisartsenpost
Ruim acht op de tien respondenten geeft aan in de afgelopen 12 maanden contact te hebben gehad met hun huisartspraktijk voor zichzelf. Van de groep die contact heeft gehad, heeft ruim de helft met één huisarts contact gehad in de afgelopen 12 maanden, ruim een derde met twee huisartsen en minder dan één op de tien met drie of meer huisartsen. Voor het grote merendeel van de respondenten die met twee, of drie of meer huisartsen contact hebben gehad, was dit geen probleem. Redenen die hiervoor genoemd werden, waren bijvoorbeeld dat andere huisartsen ook op de hoogte zijn van de situatie van de patiënt door het dossier, dat huisartsen goed samen werken, en dat andere huisartsen ook deskundig zijn.
Tevredenheid huisartsenzorg
Over het algemeen zijn de respondenten tevreden over de huisartsenzorg. Zo geeft bijna negen op de tien aan tevreden te zijn met de openingstijden van hun huisartspraktijk. Ook zegt iets meer dan negen op de tien bij een klacht die voor hen belangrijk is meestal of altijd snel genoeg terecht te kunnen bij hun huisartspraktijk. De respondenten geven aan de kwaliteit van zorg door hun huisarts een 8,2 als rapportcijfer (op een schaal van 1 tot 10).
(aut. ref.)
Kernwaarden en kerntaken
Met betrekking tot de kernwaarden van de huisarts(enzorg), vinden respondenten het vooral belangrijk dat huisartsen deskundig en betrokken zijn en dat ze hun patiënten kennen. Dat burgers deskundigheid als belangrijk aspect zien, sluit aan bij de herijkte kernwaarde ‘medisch-generalistisch’. Deze waarde houdt, onder andere, in dat huisartsen de medische kennis en vaardigheden hebben om gezondheidsklachten te beoordelen, te behandelen of patiënten door te verwijzen. De aspecten betrokkenheid en het kennen van patiënten sluiten aan bij de herijkte kernwaarde ‘persoonsgericht’, ofwel huisartsen houden rekening met de behoeften en context van hun patiënten. Daarnaast vinden de respondenten het belangrijk dat alle mensen naar een huisarts kunnen gaan, en dat je als patiënt op de huisarts kan rekenen wanneer dit nodig is.
Met betrekking tot de kerntaken van de huisarts(enzorg), zien de respondenten het minder als taak van huisartsen dat ze aanspreekpunt zijn voor mensen met vragen over sociale problemen (bijv. financiële problemen of huisvestingsproblemen) en preventie (bijv. voorkomen dat gezonde mensen ziek worden). Dit laatste is in lijn met hoe huisartsen aankijken tegen hun kerntaken. Uit het herijkingsproces kwam naar voren dat primaire of universele preventie wordt gezien als publieke taak en niet als kerntaak van huisartsen. Wel zien huisartsen zichzelf als de aangewezen persoon voor het bieden van geïndiceerde preventie en zorggerelateerde preventie aan de individuele patiënt.
In lijn met de herijkte kernwaarde ‘continu’, vinden ongeveer zeven op de tien respondenten het belangrijk dat ze als patiënt met niet meer dan twee huisartsen een langdurige relatie hoeven op te bouwen en dat hun huisarts minimaal drie dagen per week beschikbaar is. De kernwaarde ‘continu’ houdt, onder andere, in dat huisartsen de constante factor zijn in de medische zorg voor hun patiënten en dat gestreefd wordt naar een langdurige arts-patiëntrelatie.
Verder vinden ruim negen op de tien respondenten het een goede zaak als hun huisarts mee doet aan het opleiden van nieuwe huisartsen en aan wetenschappelijk onderzoek. Dit is in lijn met de kernwaarde ‘gezamenlijk’. Deze kernwaarde houdt niet alleen in dat huisartsen gezamenlijk met de patiënt, het team en andere zorgverleners bepalen wat de best passende, medische zorg is, maar ook dat huisartsen samen met de beroepsgroep de kwaliteit van de huisartsenzorg bevorderen.
Met betrekking tot de beschikbaarheid van huisartsenzorg wil ruim de helft van de respondenten dat voor niet-spoedeisende vragen huisartsenzorg doordeweeks tijdens kantoortijden beschikbaar is, bijna vier op de tien wil dat huisartsenzorg voor dergelijke vragen doordeweeks van 8 tot 20 uur beschikbaar is. Voor spoedeisende vragen is bijna driekwart van mening dat huisartsenzorg 24 uur per dag, 7 dagen per week beschikbaar moet zijn. Dit laatste sluit aan bij de herijkte kernwaarde ‘continu’ en bij de kerntaak ‘spoedeisende huisartsenzorg’. Dit houdt in dat huisartsenzorg 24 uur per dag beschikbaar is voor gezondheidsklachten die medisch gezien direct of binnen enkele uren beoordeeld moeten worden2. Met betrekking tot palliatieve zorg, vindt ruim de helft van de respondenten dat de huisarts zelf beschikbaar moet zijn voor zijn of haar stervende patiënten doordeweeks tijdens kantooruren en daarbuiten op door een huisarts zelf gekozen tijdstippen. Bijna vier op de tien vindt dat de huisarts zelf 24 uur per dag 7 dagen per week beschikbaar moet zijn. Ook uit het herijkingsproces kwam naar voren dat huisartsen terminaal-palliatieve zorg als een kerntaak zien.
Contact huisartspraktijk en huisartsenpost
Ruim acht op de tien respondenten geeft aan in de afgelopen 12 maanden contact te hebben gehad met hun huisartspraktijk voor zichzelf. Van de groep die contact heeft gehad, heeft ruim de helft met één huisarts contact gehad in de afgelopen 12 maanden, ruim een derde met twee huisartsen en minder dan één op de tien met drie of meer huisartsen. Voor het grote merendeel van de respondenten die met twee, of drie of meer huisartsen contact hebben gehad, was dit geen probleem. Redenen die hiervoor genoemd werden, waren bijvoorbeeld dat andere huisartsen ook op de hoogte zijn van de situatie van de patiënt door het dossier, dat huisartsen goed samen werken, en dat andere huisartsen ook deskundig zijn.
Tevredenheid huisartsenzorg
Over het algemeen zijn de respondenten tevreden over de huisartsenzorg. Zo geeft bijna negen op de tien aan tevreden te zijn met de openingstijden van hun huisartspraktijk. Ook zegt iets meer dan negen op de tien bij een klacht die voor hen belangrijk is meestal of altijd snel genoeg terecht te kunnen bij hun huisartspraktijk. De respondenten geven aan de kwaliteit van zorg door hun huisarts een 8,2 als rapportcijfer (op een schaal van 1 tot 10).
(aut. ref.)
Gegevensverzameling
