Het werk van verpleegkundigen en verzorgenden verandert van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’ mensen zoveel mogelijk zelf regie houden over hun gezondheid en leven. Het werk verandert ook doordat de overheid wil dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen, met inzet van mantelzorgers.
Het Nivel onderzoekt …
Binnen het onderzoeksprogramma Verpleging, Verzorging & Ouderenzorg doen we onderzoek in twee domeinen.
1. Onderzoeksdomein verpleegkundigen en verzorgenden
We onderzoeken hoe verpleegkundigen en verzorgenden denken over hun werk en de manier waarop ze dat uitvoeren. We vragen ze wat nodig is om hun werk en werkomstandigheden te optimaliseren om zo ook de zorg te verbeteren.
Kernvragen Verpleging & Verzorging
- Hoe kunnen verpleegkundigen en verzorgenden eigen regie ondersteunen, ook als het gaat om mensen aan het eind van het leven, mensen met dementie of mensen in andere kwetsbare situaties?
- Hoe kunnen mantelzorgers ondersteund worden nu steeds meer van hen wordt gevraagd?
- Hoe ervaren verpleegkundigen en verzorgenden zelf hun werk en de veranderende werkomstandigheden?
- Welke behoeften hebben verpleegkundigen en verzorgenden als het gaat om het verbeteren van hun werkomstandigheden?
2. Onderzoeksdomein ouderenzorg
In het ouderenzorgonderzoek kijken we gericht naar het perspectief op de zorg van ouderen zelf, hun mantelzorgers en de betrokken zorgprofessionals. We noemen drie pijlers:
Kernvragen Ouderenzorg
- Wat is de kwaliteit van zorg en ondersteuning aan ouderen, mensen met dementie en mensen in de palliatieve fase?
- Wat voor interventies kunnen de kwaliteit van leven van deze mensen en hun mantelzorgers bevorderen?
- Wat houdt 'kwaliteit van leven' in voor deze mensen en hun mantelzorgers?
- Wat is de zorgbelasting van de mantelzorgers?
- Hoe kunnen zorgprofessionals en mantelzorgers worden ondersteund bij het begeleiden van ouderen, mensen met dementie en mensen met palliatieve zorg?
- Wat houdt palliatieve zorg voor bijzondere doelgroepen in, zoals mensen met een migratie-achtergrond, mensen met een psychiatrische aandoening en mensen met een verstandelijke beperking die ernstig ziek zijn?
Onderzoeksmethoden
Voor ons onderzoek maken we gebruik van verschillende onderzoeksmethoden.
Nivel-panels en registraties
We zetten de Nivel-panels in en maken gebruik van gegevens van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn:
- Met het Panel Verpleging & Verzorging, dat bestaat uit uitvoerende zorgprofessionals, doen we onderzoek naar de veranderingen in de inhoud van het werk en de samenwerking met andere professionals.
- Met het Consumentenpanel Gezondheidszorg verzamelen we op landelijk niveau informatie over de meningen, verwachtingen en ervaringen van gebruikers van de gezondheidszorg.
- Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn omvat een enorme hoeveelheid geanonimiseerde gegevens uit elektronische patiëntendossiers van huisartsen, paramedici en huisartsenposten. Deze gegevens bevatten onder meer waardevolle informatie over het zorggebruik van ouderen, mensen met dementie en mensen in de laatste levensfase.
Vragenlijsten, interviews, literatuuronderzoek
We maken daarnaast gebruik van vragenlijstonderzoek, interviews en in literatuuronderzoek.
Verbinding tussen wetenschap, beleid en praktijk
Bij het onderzoek dat we doen werken we veel samen met onder andere:
- V&VN, beroepsorganisatie Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland. Samen werken we aan richtlijnen die zoveel mogelijk gebaseerd zijn op wetenschappelijke kennis
- Expertisecentra Palliatieve Zorg
- Verenso, beroepsorganisatie van specialisten ouderengeneeskunde
- Alzheimer Nederland, belangenorganisatie van mensen met dementie en hun mantelzorgers
Samenwerking met deze partijen leidt onder meer tot hergebruik van zorggegevens van professionals voor wetenschappelijk onderzoek. Zonder extra registratielast voor zorgprofessionals kunnen we daardoor meer inzicht krijgen in de zorg en ondersteuning aan mensen in de palliatieve fase, verpleeghuisbewoners en mensen met dementie.
Wetenschap
Nivel-programmaleider Anneke Francke is als bijzonder hoogleraar Verpleging en Verzorging in de Laatste Levensfase verbonden aan de Vrije Universiteit / Amsterdam UMC. Mede door dit hoogleraarschap zijn er veel samenwerkingsprojecten met de onderzoeksgroep ‘Zorg aan het levenseinde’ in Amsterdam UMC (locatie VUmc).
Onderzoeksteam
Nivel-onderzoekers werkzaam binnen ons onderzoeksprogramma:
 Prof. dr. Anneke Francke
Programmaleider Verpleging, Verzorging & Ouderenzorg
Hoogleraar Verpleging en Verzorging in de Laatste Levensfase |
 Dr. Carola Döpp
Onderzoeker op terreinen van ouderenzorg en dementiezorg |
 Drs. Kim de Groot
Onderzoeker/promovenda en verpleegkundige |
 Dr. Iris van der Heide
Senior onderzoeker Ouderenzorg |
 Dr. Mariska Oosterveld
Senior onderzoeker op terreinen van ouderenzorg en palliatieve zorg |
 Dr. Anke de Veer
Senior onderzoeker Panel Verpleging & Verzorging en op terreinen van palliatieve zorg en zorg voor mensen met een verstandelijke beperking |
 Dr. Renate Verkaik
Senior onderzoeker Zorg en Participatie van mensen met een chronische beperking en ouderen |
 Drs. Hille Voss
Onderzoeker op terreinen van palliatieve zorg en zorg voor mensen met een verstandelijke beperking en palliatieve zorg |
Links
De volgende links geven een indruk van wat we zoal doen aan onderzoek op het gebied van verpleging, verzorging en ouderenzorg:
Francke, A. Onderzoeksprogramma Verpleging, Verzorging & Ouderenzorg. Uit: www.nivel.nl [Laatst gewijzigd op 16-02-2021; geraadpleegd op 05-03-2021]. URL: https://www.nivel.nl/nl/verpleging-verzorging-ouderenzorg
Meer weten? 
