Geen aanwijzingen dat COVID-19-patiënten die Q-koorts doormaakten ernstiger ziek werden tijdens de coronapandemie

In de eerste helft van 2020, aan het begin van de coronapandemie, kwam in het oosten van de provincie Noord-Brabant veel COVID-19 voor, precies in het gebied waar eerder – tussen 2007 en 2010 – veel Q-koorts werd gezien. Het Nivel werkte met meerdere partijen samen in onderzoeksproject van RIVM en interviewde 11 huisartsen uit deze bewuste  regio om na te gaan of de ernst en het beloop van COVID-19 in de periode maart-juni 2020 (eerste coronagolf) werd beïnvloed door het Q-koortsverleden van hun patiënten. Voornaamste uitkomst is dat er in de eerste coronagolf mogelijk enige samenhang is tussen Q-koorts en COVID-19, in vatbaarheid voor en beloop van COVID-19. Uit ander onderzoek binnen het RIVM-project blijkt dat deze eventuele samenhang in de tweede coronagolf niet meer optreedt, omdat dan iedereen wordt getest en niet alleen mensen met een broze gezondheid.

Uit het brede RIVM-onderzoek zijn geen aanwijzingen voortgekomen dat mensen die eerder Q-koorts hadden ernstiger ziek werden door het coronavirus. De resultaten van het Nivel-onderzoek zijn verwerkt in een aparte factsheet en tevens als bijlage opgenomen in het bredere onderzoeksrapport van het RIVM.

Testbeleid tijdens eerste coronagolf van invloed

In het begin van de pandemie, toen de testcapaciteit nog beperkt was, zijn vooral mensen met onderliggende aandoeningen getest op aanwezigheid van SARS-CoV-2. Dit kan het oordeel over de ernst en het beloop van de ziekte hebben beïnvloed door een oververtegenwoordiging van chronisch zieken, waaronder mensen die eerder Q-koorts hadden. Huisartsen konden bij de interviews hun medische dossiers inzien. Daardoor werd duidelijk dat de COVID-19-patiënten veel andere chronische aandoeningen hadden, zoals hart- en longproblemen, overgewicht, nierproblemen en diabetes. Vanaf september 2020 kon iedereen, ook mensen met  milde klachten, worden getest. Toen werd duidelijk dat er in het geheel geen sprake was van een mogelijke relatie tussen ernst en beloop van COVID-19 en Q-koorts.

Over het onderzoek

Het Nivel heeft het onderzoek naar een mogelijk verband in Noord-Brabant tussen Q-koorts en COVID-19 uitgevoerd op basis van interviews met 11 huisartsen uit 8 huisartsenpraktijken die deelnemen aan Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. Gezamenlijk behandelden zij circa 38.000 patiënten. Tijdens de interviews konden de huisartsen de dossiers van de patiënten inzien. Er werden 230 patiënten besproken die in de eerste golf van de pandemie besmet waren met het COVID-19-virus; hiervan hadden er 10 een Q-koortsverleden of leden zij hier nog altijd aan. In de Nivel-factsheet zijn ook uitspraken van huisartsen opgenomen.
Het bredere onderzoek, waarin de resultaten van het Nivel-onderzoek zijn meegenomen, is uitgevoerd door het RIVM in samenwerking met de GGD Hart voor Brabant en het Jeroen Bosch Ziekenhuis.
 

De factsheet van het Nivel en het bredere onderzoeksrapport van de samenwerkende partijen zijn beide opgenomen bij dit nieuwsbericht.

Bij het Nivel valt dit onderzoeksproject binnen het onderzoeksprogramma Rampen en Milieudreigingen van programmaleider prof. dr. Michel Dückers.