Geen verschil in opioïdengebruik bij lage rugpijn tussen mensen die wel of geen fysio- of oefentherapie hebben
Nieuws
07-12-2020

Geen verschil in opioïdengebruik bij lagerugpijn tussen mensen die wel en geen fysio- of oefentherapie hebben

Bij lagerugpijn kunnen fysio- of oefentherapie eraan bijdragen om de pijn te verminderen. Ook pijnstillers, waaronder opioïden, kunnen daarbij helpen. Er is weinig bekend over de combinatie van deze twee behandelingen. Uit verkennend onderzoek van het Nivel blijkt dat er geen verschil is in opioïdengebruik tussen mensen met lagerugpijn die wel fysio- en oefentherapie hebben en mensen met lagerugpijn die dat niet hebben.

Lagerugpijn is een veelvoorkomende klacht in de huisartspraktijk. De effectiviteit van langdurig opioïdengebruik bij lagerugpijn is niet bewezen. Het gebruik ervan kan echter leiden tot gewenning en afhankelijkheid. We deden een eerste verkennende analyse naar het gebruik van fysio- of oefentherapie en opioïden bij lagerugpijn aan de hand van zorggegevens uit de database Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn.

Bij patiënten met lagerugpijn steeg het gebruik van opioïden tussen 2015 en 2017
In 2015 kregen 168 per 1000 patiënten met lagerugpijn een opioïde voorgeschreven, in 2017 waren dat er 182 per 1000 patiënten. Er was ook een lichte stijging te zien in het percentage patiënten dat in de pijnbehandeling bij lagerugpijn meteen start met een sterkwerkend opioïde: van 18,6% in 2015 naar 21,4% in 2017. Een derde van de patiënten met lagerugpijn krijgt opioïden voor drie maanden of langer voorgeschreven. Patiënten die een opioïde gebruiken, zijn gemiddeld ouder, vaker vrouw, hebben meer andere aandoeningen en gebruiken meer andere medicijnen dan patiënten die dat niet doen.

Weinig verschil in fysio- en oefentherapeutisch zorggebruik tussen patiënten mét en zónder opioïde
Mensen die zowel fysiotherapeutische dan wel oefentherapeutische zorg als een opioïde gebruiken, hebben gemiddeld hetzelfde aantal behandelepisodes (een reeks va behandelingen)  als mensen die fysiotherapie hebben en geen opioïde gebruiken: 1,5 versus 1,4. Mensen met lagerugpijn die een opioïde gebruiken, hebben gemiddeld wel een iets langere behandelduur dan de mensen die geen opioïde gebruiken: 7,9 versus 7,1 weken. Ook ligt het aantal behandelingen binnen een episode hoger in de groep die naast de fysio- of oefentherapie een opioïde gebruikt, namelijk 7,7 behandelingen tegenover 6,3 behandelingen voor de groep die geen opioïde gebruikt.

Effecten fysio- en oefentherapie bij lagerugpijn nader onderzoeken
De internationale literatuur laat zien dat fysiotherapie en oefentherapie het gebruik van opioïden bij lagerugklachten kan terugdringen, maar onze verkennende studie laat zien dat opioïdengebruik niet samen lijkt te hangen met de duur en het aantal behandelingen voor fysio- of oefentherapie. Verder onderzoek moet zicht geven op de vraag of er een effect is op andere uitkomsten zoals kwaliteit van leven en pijnverlichting.

Over het onderzoek
We onderzochten het voorschrijven van opioïden aan de hand van data uit Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. In deze database zijn zorggegevens opgenomen van huisartsenpraktijken, fysiotherapeuten en oefentherapeuten. Dit project is uitgevoerd met de instellingssubsidie die het Nivel ontvangt van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Altijd op de hoogte blijven van Nivel-nieuws? Abonneer u op onze attendering!

U kunt zich op elk moment afmelden, via de link onder in de e-mails die u ontvangt. Meer weten? Bekijk het  Privacybeleid van het Nivel en de legal policies die het mailingsplatform Mailchimp hanteert, die u erkent door uw deelname aan onze nieuwsattendering via dit platform.
Ook interessant: bekijk de mogelijkheden om onderzoek te doen met (gegevens van) het Nivel.