Grotere rol van de apotheker bij het voorschrijven: resultaten van een Burgerplatform

Burgers die hebben meegedacht over de ontwikkelingen in de eerstelijns farmaceutische zorg, staan open voor een grotere rol van de apotheker bij het voorschrijven van medicijnen. Dat blijkt uit een Burgerplatform dat het Nivel en SIR Institute for Pharmacy Practice and Policy organiseerden. 

De gezondheidszorg staat onder druk door de vergrijzing en een groeiend tekort aan zorgverleners. Het herverdelen van taken tussen verschillende typen zorgverleners kan bijdragen aan de toegankelijkheid van de zorg. In Nederland hebben apothekers, in tegenstelling tot apothekers in een aantal andere landen, geen voorschrijfbevoegdheid. Dat betekent dat zij geen medicijnen mogen voorschrijven. Apothekers geven wel steeds vaker advies over medicijnen en begeleiding bij medicijngebruik. Huisartsen en apothekers gaan ook steeds meer samenwerken. Dit roept de vraag of er mogelijkheden zijn om de rol van de apotheker bij het voorschrijven te versterken. Daarbij is het essentieel om inzicht te hebben in de wensen en perspectieven van de Nederlandse burger. 

Hiertoe organiseerden SIR Institute for Pharmacy Practice and Policy en het Nivel in oktober 2022 een Burgerplatform, gefinancierd door BENU Nederland BV en Service Apotheek Beheer BV. Tien burgers gingen in gesprek met elkaar, met inhoudelijke inbreng van experts, en schetsten uiteindelijk hun ideale toekomstscenario.

Samenwerken in een eerstelijns gezondheidscentrum

In dit scenario zijn huisarts, apotheker en andere zorgverleners allemaal gevestigd in een eerstelijns gezondheidscentrum. Ze werken als vast multidisciplinair team samen en delen een dossier. Om de huisarts te ontlasten, kunnen taken herschikt worden. Apothekers kunnen na een aanvullende opleiding een voorschrijvende rol hebben, bijvoorbeeld bij de behandeling van bepaalde chronische aandoeningen na diagnose door de huisarts. Bij kleine kwalen zoals hooikoorts kan de apotheker het eerste aanspreekpunt zijn. Ook kan de apotheker een ondersteunende rol hebben bij patiënten met polyfarmacie en een complexe zorgvraag. De huisarts behoudt het overzicht over de zorg voor de patiënt en er moeten duidelijke afspraken over de verantwoordelijkheden zijn. Wel blijft het zo dat een recept dat door de ene zorgverlener is voorgeschreven door een andere zorgverlener moet worden gecontroleerd.

Burgers willen graag dat hun zorgverleners goed samenwerken, een dossier delen en van elkaar op de hoogte zijn wat ze voor een patiënt doen. De huisarts houdt het overzicht en er is ruimte voor een sterkere rol voor de openbaar apotheker.

Prof. dr. ir. Liset van Dijk

Programmaleider Zorg en Participatie bij Chronische aandoeningen; bijzonder hoogleraar 'Farmaceutisch zorgonderzoek', Rijksuniversiteit Groningen

Over het onderzoek

Een Burgerplatform is een interactieve onderzoeksmethode om de mening van burgers over complexe vraagstukken in bijvoorbeeld de gezondheidszorg in kaart te brengen. Met dit Burgerplatform is onderzocht hoe burgers aankijken tegen een mogelijke grotere rol van de apotheker in het voorschrijfproces.