Rol apotheker in de geneesmiddelenzorg kan worden versterkt, vinden burgers

Burgers zijn niet altijd goed op de hoogte zijn van wat de openbare apotheek hen kan bieden. Wel zien ze voor de apotheek een centrale rol weggelegd als het gaat om het leveren van medicatie. Wanneer burgers zorg ontvangen van het apotheekteam, zijn zij daar dan ook over het algemeen tevreden over. Dit betekent dat er kansen liggen om de rol van het apotheekteam in de zorg rondom het gebruik van geneesmiddelen te versterken. Dit blijkt uit een literatuurstudie van het Nivel in samenwerking met SIR Institute voor Pharmacy Practice and Policy, op verzoek van het ministerie van VWS.

Het Nivel en SIR onderzochten wat burgers vinden van de zorg rondom geneesmiddelengebruik, met name de zorg die geleverd wordt in de openbare apotheek of te wel de ‘apotheek in de buurt’. Dit deden zij aan de hand van een literatuurstudie van Nederlandse publicaties hierover die vanaf 2015 zijn verschenen.

Vertrouwensband opbouwen met burgers

De openbaar apotheker is voor de patiënt momenteel niet de centrale persoon als het gaat om het optimaliseren van het geneesmiddelengebruik. De band tussen patiënt en apotheker is minder vanzelfsprekend dan die tussen patiënt en huisarts. Om zo’n band op te bouwen is het nodig dat patiënten meer zicht krijgen op de meerwaarde die ondersteuning door apotheker en apotheekteam voor hen heeft. Als er eenmaal sprake is van een goede vertrouwensband, kan de apotheker belangrijke rol spelen in de zorg voor en begeleiding van de patiënt. Daarnaast kan de openbaar apotheker, als laagdrempelige zorgverlener, een rol spelen in preventie.

Samenwerking apotheker en huisarts kan intensiever volgens de burger

Burgers vinden het belangrijk dat er goed overleg is tussen hun huisarts en hun apotheker. Ze willen erop kunnen vertrouwen dat huisarts en apotheker elkaar raadplegen wanneer er vragen zijn over hun behandeling. Graag zien zij dat taken als informatievoorziening over geneesmiddelen en begeleiding in het gebruik ervan door huisarts en apotheker gezamenlijk worden opgepakt, iets wat nu niet altijd optimaal is. Wanneer de apotheker taken gaat uitvoeren die momenteel door de huisarts worden gedaan, vinden burgers het belangrijk dat zowel huisartsen als apothekers uitstralen dat zij als één team werken. Hierdoor wordt het logischer dat het apotheekteam bepaalde taken op zich neemt.

Apotheek: goede locatie voor ophalen medicatie en voor zorg

Het ophalen van geneesmiddelen via een kluis bij de apotheek lijkt aan populariteit te winnen. Burgers vinden het wel belangrijk dat de kluis in de apotheek zelf staat. Dit geeft aan dat zij de apotheek zien als de plek waar ze hun geneesmiddelen halen, en de apotheker als degene die hen indien nodig van zorg voorziet. Dat kan erop wijzen dat burgers een voorkeur hebben voor de gecombineerde rol van de apotheker in logistieke en zorgverlenende zin. Zij geven aan open te staan voor een andere organisatie van de logistieke taken om zo meer ruimte te creëren voor zorgverlening in de apotheek.

Ons literatuuronderzoek laat zien dat er volgens de burger ruimte is om de zorgverlenende rol van de apotheker in de eerstelijnszorg te versterken.

Prof. dr. ir. Liset van Dijk

Programmaleider Zorg en Participatie bij Chronische aandoeningen; bijzonder hoogleraar 'Farmaceutisch zorgonderzoek', Rijksuniversiteit Groningen

Over het onderzoek

Het onderzoek betreft een quick scan van Nederlandse literatuur die sinds 2015 is verschenen over de rol van de apotheker vanuit het perspectief van de burger. De onderzoekers hebben gebruikgemaakt van de bij hen bekende literatuur, die bestond uit zowel internationale, wetenschappelijke publicaties als ‘grijze’ literatuur en proefschriften. Uitgaande van deze bronnen is telkens een selectie gemaakt van de beschikbare informatie over het burgerperspectief op farmaceutische zorg. Op basis van deze literatuurverkenning werd een aantal thema’s binnen dit onderwerp onderscheiden, zoals het belang van samenwerking tussen huisarts en apotheker en de begeleiding door het apotheekteam.