Herkennen van en omgaan met lage gezondheidsvaardigheden

Kunnen en willen alle volwassenen zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen gezondheid en ziekte? Hoe herken je mensen die dat niet kunnen? En welke rol spelen educatie en internet op het gebied van gezondheidsvaardigheden? In het artikel ‘Gezondheidsvaardigheden en de mismatch tussen de patiënt en de zorgomgeving’ - uitgebracht in de reeks Leren in de educatie, Lesgeven, begeleiden & faciliteren van Stichting Expertisecentrum Oefenen.nl – gaan Monique Heijmans en Jany Rademakers in op het begrip gezondheidsvaardigheden en het belang hiervan voor het omgaan met ziekte en gezondheid. Zij betrekken hier verschillende Nivel-onderzoeken bij.

Het artikel biedt inzicht in de verschillende manieren waarop mensen kunnen worden ondersteund zodra hun beperkte gezondheidsvaardigheden eenmaal herkend en erkend zijn. Daarnaast wordt ingegaan op de vraag wat er moet gebeuren om de zorg toegankelijker te maken.

Gezondheidsvaardigheden: een rekbaar begrip
Monique Heijmans en Jany Rademakers laten zien dat de invulling van het begrip ‘gezondheidsvaardigheden’ meebeweegt met de veranderingen in de samenleving en de gezondheidszorg. Er wordt verondersteld dat volwassenen zelf verantwoordelijkheid willen en kunnen nemen voor hun eigen gezondheid en ziekte. Maar dit is niet zo, niet iedereen kan dat.

Gezondheidsvaardigheden zijn tot op zekere hoogte te verwerven en verbeteren.Monique Heijmanssenior onderzoeker Zorg en Participatie bij Chronische Aandoeningen

Succes ‘samen beslissen’ is afhankelijk van gezondheidheidsvaardigheden patiënt én omgang hiermee door zorgprofessional
Mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden hebben liever dat een zorgverlener voor hen beslist. Hoe herken je deze mensen? Wat hebben ze nodig om een actieve rol te kunnen spelen? Op welke manier zouden ze hierbij geholpen kunnen worden? Wat vraagt dit van zorgverleners? Wat kan de educatie hierin betekenen en kan internet een rol spelen?

Duidelijk is dat het zeker niet alleen een kwestie is van verbeteren van gezondheidsvaardigheden: de zorg kan - en moet - een stuk toegankelijker worden gemaakt.Jany Rademakershoofd van de onderzoeksafdeling Gezondheidszorg vanuit het perspectief van patiënten, cliënten en burgers

Het onderzoek
Het artikel ‘Gezondheidsvaardigheden en de mismatch tussen de patiënt en de zorgomgeving’ maakt deel uit van de artikelenreeks ‘Leren in de educatie, Lesgeven, begeleiden & faciliteren’ die wordt uitgebracht door de Stichting Expertisecentrum Oefenen. Deze organisatie faciliteert een online platform waarop (jong)volwassenen online kunnen oefenen hun basiskennis en -vaardigheden met taal, rekenen, internetten en omgaan met geld te verbeteren. Aan de publicatie liggen verschillende Nivel-onderzoeken ten grondslag; de informatie hierover is te vinden bij Uitgelicht: Gezondheidsvaardigheden.