Nivel: Nieuw! Safety-II-reflectiekaarten als praktisch hulpmiddel voor multidisciplinair leren in de ziekenhuiszorg
Nieuws
12-09-2024

Nieuw! Safety-II-reflectiekaarten als praktisch hulpmiddel voor multidisciplinair leren in de ziekenhuiszorg

Bij het Safety-II-veiligheidsdenken gaat het erom dat we leren van de dagelijkse, complexe zorgpraktijk in al zijn facetten, niet meer enkel van wat er misgaat. Het concreet toepassen van Safety-II-veiligheidsdenken in de ziekenhuispraktijk is nog een uitdaging. Samen met de Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen (SAZ) en MediRisk heeft het Nivel daarom een praktische set reflectiekaarten met handleiding ontwikkeld, waarmee ziekenhuizen concreet aan de slag kunnen met Safety-II. Zorgverleners en andere medewerkers kunnen via gerichte stellingen die op de kaartjes staan reflecteren op hun dagelijkse werk en hiermee inzicht krijgen in het aanpassingsvermogen, ofwel de veerkracht, van hun organisatie van de zorg. De Safety-II-kaartenset is zelf te printen of gratis te bestellen via het Nivel.

De Safety-II-reflectiekaartenset bestaat uit een handleiding en reflectiekaarten. U kunt de kaartenset met handleiding (pdf) zelf printen of gratis bestellen bij het Nivel via het bestelformulier.

Safety-II-veiligheidsdenken: leren van variatie in de praktijk

Op het gebied van veiligheidsdenken in ziekenhuizen is een ontwikkeling gaande van Safety-I naar Safety-II. Safety-I focust op het exact volgen van protocollen en ziet menselijk handelen als kwetsbare factor voor patiëntveiligheid. Safety-II benadrukt de variaties in zorgprocessen die ontstaan door verschillen tussen de dagelijkse praktijk en de protocollaire situatie. Deze variaties komen voort uit de steeds veranderende omstandigheden die zorgverleners dwingen efficiënt te werken om alle taken te volbrengen. In plaats van strikt vasthouden aan procedures gaat Safety-II-veiligheidsdenken ervan uit dat de variatie leidt tot gedeelde kennis die kan worden ingezet om als organisatie vaker succesvoller te zijn. Dit leidt mogelijk tot meer succesvolle uitkomsten en verhoogde patiëntveiligheid.

Safety-II-reflectiekaartenset: praktische handvatten voor ziekenhuizen

Zorgverleners, kwaliteitsfunctionarissen en ziekenhuisbestuurders tonen interesse in Safety-II-veiligheidsdenken, maar vinden de bijbehorende methodieken – zoals de Resilience Analysis Grid (RAG) – vaak abstract. De nieuwe Safety-II-reflectiekaartenset biedt een praktische mogelijkheid om de RAG-theorie daadwerkelijk toe te passen. Via gerichte stellingen reflecteren ziekenhuismedewerkers in een multidisciplinair team op hun dagelijks werk. De vier ‘veerkrachtvermogens’ uit de RAG vormen hierbij het uitgangspunt: reageren, monitoren, leren en anticiperen. Zo ontdekken zij hoe wendbaar of ‘veerkrachtig’ hun zorgorganisatie is, om te kunnen inspelen op (on)verwachte gebeurtenissen.

Twee reflectiekaarten, een bij het ‘veerkrachtvermogen’ Monitoren en een bij Leren.
Twee reflectiekaarten

Over het onderzoek: een co-creatie tussen wetenschap en de zorgpraktijk

In cocreatie met de zorgpraktijk hebben het Nivel, de Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen (SAZ) en experts op het gebied van Safety-II van MediRisk onderzocht hoe de RAG-theorie praktisch toepasbaar kon worden gemaakt voor de ziekenhuispraktijk. Hiertoe hebben we vier actieonderzoeksfasen doorlopen, in samenwerking met zorgverleners, managers en ziekenhuismedewerkers uit het SAZ Kennisnetwerk Patientveiligheid. Het resultaat is de Safety-II-reflectiekaartenset. U kunt de kaartenset  met handleiding (pdf) zelf printen of gratis bestellen bij het Nivel via het bestelformulier.

Altijd op de hoogte blijven van Nivel-nieuws? Abonneer u op onze attendering!

U kunt zich op elk moment afmelden, via de link onder in de e-mails die u ontvangt. Meer weten? Bekijk het  Privacybeleid van het Nivel en de legal policies die het mailingsplatform Mailchimp hanteert, die u erkent door uw deelname aan onze nieuwsattendering via dit platform.
Ook interessant: bekijk de mogelijkheden om onderzoek te doen met (gegevens van) het Nivel.