Samenwerking tussen aanbieders van wijkverpleging moet beter

Professionals in de zorg vinden dat aanbieders van wijkverpleging meer moeten samenwerken, zodat het regelen van wijkverpleging voor cliënten met een nieuwe zorgvraag gemakkelijker wordt. Dit blijkt uit een vragenlijstonderzoek van het Nivel onder zo’n ruim 240 verpleegkundigen en verzorgenden in de wijkverpleging, zo’n 50 verwijzende ziekenhuisverpleegkundigen en zo’n 125 praktijkondersteuners in huisartsenpraktijken.

Vaak zijn er veel verschillende aanbieders van wijkverpleging binnen een regio. Verwijzers hebben er vaak geen zicht op welke aanbieders ruimte hebben voor nieuwe cliënten. Hierdoor zijn zij onnodig veel tijd kwijt aan het vinden van de juiste aanbieder van wijkverpleging. Met de oplopende personeelstekorten zal het regelen van wijkverpleging steeds meer tijd gaan kosten.

Ontbreken elektronisch cliëntendossier en verschillen in cultuur belangrijkste knelpunten voor samenwerking

Vrijwel alle verpleegkundigen en verzorgenden in de wijkverpleging (94%) zien voordelen in samenwerken met andere aanbieders van wijkverpleging. Het leidt naar hun verwachting tot een snellere en beter passende inzet van wijkverpleging. Vaakst genoemd knelpunt is het ontbreken van een gezamenlijk elektronisch cliëntendossier. Ook verschillen in organisatiecultuur en visie op wijkverpleging noemt een meerderheid als knelpunt voor meer samenwerking.

Afspraken met andere aanbieders van wijkverpleging gewenst

Professionals in de wijkverpleging, in ziekenhuizen en in huisartsenpraktijken zijn het met elkaar eens dat er afspraken moeten komen over het regelen van wijkverpleging voor nieuwe cliënten. Daarnaast willen zij dat er afspraken gemaakt kunnen worden over avond-, nacht- en weekendzorg en over het uitwisselen van cliëntgegevens. Zij verschillen echter van mening in de manier waarop die samenwerking gestalte moet krijgen. Bovendien lijkt het draagvlak in de grote steden voor dergelijke afspraken minder groot: in sterk verstedelijkte gebieden is het percentage professionals in de wijkverpleging dat afspraken wenst over zorg buiten kantoortijden geringer dan in minder verstedelijkte gebieden, en daarnaast is het percentage professionals dat veel knelpunten bij de samenwerking voorziet daar ruim twee keer zo groot.

Zorgen voor ‘herkenbare en aanspreekbare wijkverpleging’ in de regio

Het streven is dat de wijkverpleging in de regio ‘herkenbaar’ en ‘aanspreekbaar’ is. ‘Herkenbaar’ houdt in dat er een duidelijk aanspreekpunt in een regio is voor de wijkverpleging en dat de aanbieders voor cliënten en professionals gemakkelijk vindbaar zijn. Met ‘aanspreekbaar’ wordt bedoeld dat er geen cliënten tussen wal en schip vallen, doordat een aanbieder van wijkverpleging niet kan voldoen aan de zorgvraag van een cliënt.

Landelijke aanpak onderstreept de urgentie van herkenbaarheid en aanspreekbaarheid

Dat het gebrek aan samenwerking en coördinatie is een urgent probleem is, wordt breed erkend. Dat verschillende landelijke partijen – Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), ActiZ, Zorgthuisnl, Zorgverzekeraars Nederland (ZN), Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het ministerie van VWS en Patiëntenfederatie Nederland – het op zich hebben genomen om samen te herkenbare en aanspreekbare wijkverplegingsteams te realiseren, is dan ook van groot belang.

Over het onderzoek

Eind 2021 heeft het Nivel een vragenlijstonderzoek uitgevoerd onder deelnemers van het landelijk Panel Verpleging & Verzorging van het Nivel. In totaal vulden 417 professionals de vragenlijst in: 242 verpleegkundigen en verzorgenden in de wijkverpleging, 52 verpleegkundigen in ziekenhuizen en 125 praktijkondersteuners in huisartsenpraktijken. Het onderzoek is gesubsidieerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn & Sport.