Valpreventie implementeren is complex en vraagt inzet van patiënten, hun omgeving en zorgverleners

Een derde van de 65-plussers en de helft van de 75-plussers valt minstens eenmaal per jaar. Dit heeft soms grote negatieve gevolgen voor de kwaliteit van leven en zelfstandigheid van ouderen. Er zijn effectieve interventies om vallen te voorkomen, maar deze zijn vaak nog onvoldoende geïmplementeerd in de eerstelijnszorg. In haar promotieonderzoek onderzocht Niveller Wytske Meekes hoe we deze interventies beter kunnen implementeren in de eerstelijnszorg. Op 8 juli 2022 promoveerde zij aan Tilburg University.

De aanbevelingen uit het promotieonderzoek bieden handvatten om valpreventieve zorg (zoals beweegprogramma’s) structureel aan te bieden aan kwetsbare oudere patiënten in de eerstelijnszorg. Hiermee kan een belangrijke bedreiging voor de kwaliteit van leven en zelfstandigheid van kwetsbare ouderen worden aangepakt. Meekes keek specifiek naar de dagelijkse praktijk van huisartsen, praktijkondersteuners, wijkverpleegkundigen, fysio- en oefentherapeuten.

Praktijkondersteuners hebben een sleutelrol in valpreventie

De belangrijkste factoren voor een succesvolle implementatie van valpreventie zijn volgens zorgverleners goede samenwerking, adequate vergoedingen en de motivatie van patiënten. Daarnaast hebben patiënten met een hoog valrisico vaak zorg op maat nodig. Meekes benadrukt de belangrijke sleutelrol die praktijkondersteuners spelen bij het bieden van valpreventieve zorg in de huisartsenpraktijk. Praktijkondersteuners voeren de valpreventieve taken uit in de huisartsenpraktijk: zij brengen in beeld welke kwetsbare ouderen een hoog valrisico hebben en wat de onderliggende oorzaken zijn. Vervolgens verwijzen zij, in overleg met de huisarts, patiënten door naar geschikte interventies.

Ouderen motiveren voor valpreventie vraagt inzet van zorgverleners en omgeving

Eerstelijnszorgverleners geven aan dat het belangrijk is om kwetsbare ouderen te motiveren deel te nemen aan valpreventieve interventies. Hier ligt een rol voor zorgverleners, maar zeker ook voor ouderen zelf en hun omgeving. Een aanbeveling die voortvloeit uit het promotieonderzoek is dan ook dat het belangrijk is om in de gehele maatschappij het belang van valpreventie te benadrukken. Daarbij is het van belang om een gezonde levensstijl en vitaal ouder worden te promoten.

De implementatie van valpreventie in de eerstelijnszorg is belangrijk en zinvol, maar ook moeilijk en complex. Inzetten op valpreventie lukt alleen als zorgverleners vanuit verschillende disciplines samenwerken en elkaar aanvullen. Wytske MeekesOnderzoeker

Promovenda Wytske Meekes

Wytske Meekes heeft de bachelor Gezondheid en Leven en de master Management, Policy-analysis and Entrepreneurship gevolgd aan de Vrije Universiteit. Het promotieonderzoek voerde ze uit bij Tranzo (Tilburg University) in samenwerking met het Nivel, Zorggroep PrimaCura en Thebe Wijkverpleging. Het onderzoek is gefinancierd door ZonMw. Haar promotieteam bestaat uit Ien van de Goor (Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Brabant, Tranzo), Chantal Leemrijse (Nivel) en Joke Korevaar (Nivel). Voor haar proefschrift getiteld ‘Implementation and provision of falls prevention among frail older people’ publiceerde ze zes artikelen in internationale wetenschappelijke tijdschriften, die zijn toegevoegd aan dit nieuwsbericht.
Bij het Nivel valt dit onderzoek binnen het onderzoeksprogramma Huisartsenzorg.