Zorgmonitor 2019: Ontwikkelingen in de zorg voor mensen met een chronische ziekte: 2005-2018

In Nederland leeft de helft van de mensen met minstens één chronische ziekte. Drie op de tien hebben te maken met meerdere chronische ziekten (multimorbiditeit). Deze percentages nemen naar verwachting de komende jaren toe, door de vergrijzing van de bevolking, veranderingen in leefstijl en door medische ontwikkelingen die vroege opsporing en behandeling mogelijk maken van voorheen terminale ziekten. Het krijgen van een chronische ziekte en het omgaan met de gevolgen van deze ziekte kan veel impact hebben. Mensen kunnen problemen ervaren op verschillende levensgebieden en belemmeringen in hun dagelijks functioneren. De uitdaging is om zorg en ondersteuning af te stemmen op hun behoeften, wensen en mogelijkheden.

Door de stijgende zorgvraag en de behoefte aan zorg op maat, is het belangrijk om de zorg zo efficiënt mogelijk te organiseren. De Nederlandse overheid heeft met haar beleid ingezet op goede zorg voor iedereen op de juiste plek en op het juiste moment. Uitgangspunt hierbij is dat de wensen en mogelijkheden van mensen centraal staan, en dat gestreefd wordt naar en zo optimale kwaliteit van leven. De sleutel hiervoor is een integrale en persoonsgerichte aanpak. Door een integrale samenwerking, tussen verschillende professionals en tussen professionals en mensen met een chronische ziekte zelf en/of hun omgeving, wordt het mogelijk om zorg en ondersteuning af te stemmen op iemands behoefte. Hierbij hoort de nadruk op eigen regie en zelfmanagement door mensen, met hulp en ondersteuning voor degenen die onvoldoende vaardigheden of mogelijkheden hiervoor hebben. Nieuwe technologieën kunnen mensen ondersteunen bij het managen van hun ziekte en bieden kansen om de zorg in de toekomst efficiënter in te richten. Dit kan de positie van mensen met een chronische ziekte verder versterken.

Deze Zorgmonitor 2019 biedt informatie over de zorg- en leefsituatie van mensen met een chronische ziekte, vanuit het perspectief van mensen zelf. Hierbij worden ontwikkelingen in de zorg tussen 2005 en 2018 gepresenteerd en wordt expliciet aandacht besteed aan de ervaringen met persoonsgerichte zorg, de kwaliteit van zorgprocessen, zoals samenwerking tussen professionals en gezamenlijke besluitvorming, en zelfmanagement en eigen regie. Als bron is de monitor Zorg en participatie van mensen met een chronische ziekte gebruikt, die uitgevoerd wordt door het Nivel. Alle gegevens uit dit rapport zijn verzameld bij deelnemers van het Nationaal Panel Chronisch zieken en Gehandicapten (NPCG), een representatief panel van ongeveer 3.800 zelfstandig wonende Nederlanders van 15 jaar en ouder. De focus van de Zorgmonitor ligt op gegevens van mensen die ten minste één medisch gediagnosticeerde chronische ziekte hebben. Waar mogelijk zijn de cijfers uit deze groep afgezet tegen cijfers uit de algemene bevolking. (aut. ref.)