SAVE Patiëntveiligheidsinterventie - sturen op veiligheid in de zorg in vijf stappen, 2012-2014

De online methode SAVE is offline gehaald. Voor meer informatie over over de methode kunt u contact opnemen met de contactpersonen (zie de rubriek Contact rechts). Hier treft u de basisinformatie aan over SAVE. 
 

SAVE is een methode voor dossieronderzoek die zorginstellingen kunnen inzetten ter verbetering van kwaliteit van zorgprocessen en -uitkomsten. De methode zelf presenteren we als een van de tools die het Nivel beschikbaar stelt voor gebruik. Op deze pagina de korte introductie en overkoepelende informatie over de methode SAVE, als onderdeel van het Dossier Patiëntveiligheid.

SAVE - Methodiek ter verbetering van kwaliteit van zorgprocessen en -uitkomsten

De SAVE-methodiek bestaat uit de volgende 5 stappen:

• 
  Stap 1 Dossieronderzoek 1e fase
  Met een triggerlijst screenen verpleegkundigen een selectie van cliëntendossiers. Iedere trigger is een aanwijzing voor mogelijke schade. Indien een dossier 1 of meer triggers bevat, gaat het door naar de 2e fase van het dossieronderzoek.

• Stap 2 Dossieronderzoek 2e fase
  Een arts beoordeelt of er sprake was van zorggerelateerde en mogelijk vermijdbare schade. Dit gebeurt aan de hand van een beoordelingsformulier. Indien dit is vastgesteld, wordt de casus besproken in een multidisciplinair overleg.
   
• Stap 3 Multidisciplinair overleg
  Bij een multidisciplinair overleg zijn artsen, verpleegkundigen, verzorgenden, paramedici en niet-medisch personeel aanwezig. In dit overleg wordt de casus besproken met als doel inzicht te krijgen in de knelpunten van zorgprocessen. Wanneer knelpunten zijn vastgesteld en mogelijke maatregelen zijn aangedragen, zal na het overleg door een aantal afgevaardigden een actieplan worden opgesteld.
   
• Stap 4 Actieplan opstellen
  Aan de hand van de knelpunten en de mogelijke maatregelen worden in het actieplan de taken en verantwoordelijkheden verdeeld.
   
• Stap 5 Sturingsinformatie voor de RvB
  Waar het actieplan bedoeld is om zorgprocessen te verbeteren, kan de informatie zodanig worden teruggekoppeld naar de Raad van Bestuur dat het aansluit bij hun behoefte aan sturingsinformatie.

Steekproef van dossiers kiezen door instelling zelf

Om op een efficiënte wijze inzicht te krijgen in de knelpunten van de zorgprocessen is de keuze van dossiers van belang. Zo kan bijvoorbeeld gekozen worden voor dossiers van cliënten die tijdens hun opname in de instelling zijn overleden. De keuze van deze steekproef wordt door de instelling zelf bepaald.
 

Randvoorwaarden en implementatie van SAVE-methodiek

Om de SAVE-methodiek zo goed mogelijk te kunnen implementeren moet de zorginstelling een projectplan opstellen waarin taken, verantwoordelijkheden, rechten en plichten van het projectteam zijn weergegeven. Daarnaast moet een aantal randvoorwaarden gecreëerd worden. In het onderdeel SAVE - Randvoorwaarden implementatie een aantal algemene tips voor implementatie en lichten we vier randwoordwaarden toe:

• voorwaarden die organisatorisch van aard zijn
• voorwaarden qua teamsamenstelling
• voorwaarden met betrekking tot het creëren van draagvlak
• voorwaarden met betrekking van het gebruik van (bestaande) instrumenten

Praktijkvoorbeelden gebruik van de SAVE-methodiek

In 2012-2013 hebben 2 ziekenhuizen, 2 GGZ instellingen en 2 VVT instellingen in een pilot studie de SAVE-methodiek toegepast. De pilot had als doel om sturingsinformatie voor RvB’s over veiligheid te creëren. Hiervoor was het de bedoeling om een aantal keer achter elkaar de SAVE-methodiek uit te voeren. Lees meer over de praktijkvoorbeelden zelf en de geleerde lessen op SAVE - Praktijkvoorbeelden.

SAVE-literatuur

We hebben de volgende bronnen gebruikt bij het opstellen van de SAVE-methodiek:

Literatuur SAVE - dossieronderzoek

• 2017 | Monitor zorggerelateerde schade 2015/2016: dossieronderzoek bij overleden patiënten in Nederlandse ziekenhuizen. https://www.nivel.nl/nl/tool-liz-methodiek-voor-leren-van-incidenten-de-zorg. Utrecht, NIVEL, 2017.
• 2013 | Monitor Zorggerelateerde Schade 2011/2012: dossieronderzoek in Nederlandse ziekenhuizen. Langelaan, M., Bruijne, M.C. de, Baines, R.J., Broekens, M.A., Hammink, K., Schilp, J., Verweij, L., Asscheman, H., Wagner, C.  Amsterdam/Utrecht, EMGO+ Instituut/VUmc / NIVEL, 2013, 136 p.
• 2010 | Monitor zorggerelateerde schade 2008: dossieronderzoek in Nederlandse ziekenhuizen. Langelaan, M., Baines, R.J., Broekens, M.A., Siemerink, K.M., Steeg, L. van de, Asscheman, H., Bruijne, M.C. de, Wagner, C. Utrecht, NIVEL, 2010, 120 p.
• 2009 | Patiëntveiligheid in de geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg: een eerste verkenning naar zorggerelateerde onbedoelde schade. Peeters, M., Langelaan, M., Kok, I., Wagner, C. Utrecht, NIVEL / Trimbos-Instituut, 2009, 86 p.

Literatuur SAVE - Sturen op veiligheid

• 2014 | Is having quality as an item on the executive board associated with the implementation of quality management systems in European hospitals: a quantitative analysis. Botje, D., Klazinga, N.S., Suñol, R., Groene, O., Pfaff, H., Mannion, R., Depaigne-Loth, A., Arah, O.A., DerSarkissian, M., Wagner, C. International Journal for Quality in Health Care, vol. 26, 2014, nr. suppl. 1, 92-99 p
• 2013 | To what degree is the governance of Dutch hospitals orientated towards quality in care? Does this really affect performance? Botje, D., Klazinga, N.S., Suñol, R., Groene, O., Pfaff, H., Mannion, R., Depaigne-Loth, A., Arah, O.A., DerSarkissian, M., Wagner, C. Health Policy, vol. 113, 2013, nr. 1-2, 134-141 p
• 2012 | All you need to know about innovation in healthcare: the 10 best reads.  Ilinca, S., Hamer, S., Botje, D., Espin, J., Veloso Mendes, R., Mueller, J., Wijngaarden, J. van, Vinot, D., Plochg, T. International Journal of Healthcare Management, vol. 5, 2012, nr. 4, 193-202 p