Wijkverpleging heeft behoefte aan praktische handreikingen over jeuk, bloedingen en diabetes

Verpleegkundigen en verzorgenden ervaren diverse knelpunten in de zorg bij mensen met jeukklachten, mensen met een risico op bloedingen en mensen die zelf hun glucosewaarden monitoren. Zo ervaren zij onduidelijkheid over de samenwerking met andere zorgverleners. Ook kan de informatievoorziening over aandachtspunten tijdens de zorg in hun ogen verbeterd worden. Dit blijkt uit onderzoek van het Nivel naar de ervaren knelpunten door de wijkverpleging voor deze drie specifieke cliëntengroepen in opdracht van de beroepsvereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN). Uit het onderzoek komt ook naar voren dat verpleegkundigen en verzorgenden uit de wijkverpleging vooral behoefte hebben aan praktische handreikingen om de ervaren knelpunten aan te pakken.

Komende jaren werkt de beroepsvereniging V&VN aan de verdere professionalisering van de wijkverpleging door het ontwikkelen en invoeren van richtlijnen. Het Nivel voerde voor V&VN recent drieknelpuntenanalyses uit over de wijkverpleging: één bij mensen met jeukklachten, één bij mensen met een risico op bloedingen en één bij mensen die zelf hun glucosewaarden monitoren. Naast knelpunten onderzocht het Nivel voor de drie cliëntgroepen welke oplossingsrichtingen professionals in de wijkverpleging en vertegenwoordigers van cliënten en artsenverenigingen wenselijk vinden om de knelpunten aan te pakken.

Wijkverpleging geeft voorkeur aan handreiking met interventies tegen jeukklachten

Bijna de helft van de ondervraagde zorgprofessionals gaf als knelpunt aan dat cliënten niet van hun jeukklachten afgeholpen kunnen worden. Daarnaast zien zij veel variatie in het handelen van zorgprofessionals. Ook lagen er knelpunten in de samenwerking met en overdracht van huisartsen. Verpleegkundigen en verzorgenden hebben behoefte aan informatiemateriaal en scholing om deze knelpunten te aan te pakken. Er is echter nog weinig wetenschappelijk bewijs voor effectieve interventies tegen jeukklachten. Daarom adviseert het Nivel om geen zorgrichtlijn te gaan ontwikkelen, maar om de beschikbare informatie te bundelen in een praktische handreiking.

Praktijkkaart meer gewenst dan richtlijn voor de zorg aan cliënten met risico op bloedingen

Verpleegkundigen en verzorgenden vinden dat de informatie over het risico op bloedingen onduidelijk wordt opgenomen in het cliëntendossier en in de aandachtspunten tijdens de zorgverlening. Ook de ontoereikende beschikbaarheid van middelen, zoals verbandmateriaal, vormt een knelpunt. Zorgprofessionals hebben behoefte aan informatie over hoe te handelen bij bloedingen en hoe bloedingen te voorkomen. Daarnaast is er behoefte aan scholing over mogelijke risico’s. Ook hier adviseert het Nivel om niet te investeren in het ontwikkelen van een richtlijn, maar in het ontwikkelen van praktisch informatiemateriaal, zoals een handreiking met een beknopte praktijkkaart.

Implementatie van Zorgstandaard Diabetes kan knelpunten verminderen

Mensen met diabetes monitoren veelal zelf hun glucosewaarden. Verpleegkundigen en verzorgenden die hierin ondersteuning bieden, merken dat er veel variatie is in de voorlichting hierover aan cliënten. Daarnaast is de taakverdeling tussen huisartsen, praktijkondersteuners en de wijkverpleging onduidelijk. Deze knelpunten worden geadresseerd in de landelijke Zorgstandaard Diabetes. Daarom adviseert het Nivel om te investeren in het implementeren van deze Zorgstandaard en in het ontwikkelen van bijpassende praktijkproducten, zoals een beslisboom.

Over het onderzoek

Het Nivel voerde tegelijkertijd drie knelpuntenanalyses uit op het gebied van wijkverpleging. De analyses werden gedaan aan de hand van literatuuronderzoeken, kwalitatieve interviews, een vragenlijstonderzoek onder het Panel Verpleging & Verzorging en reflectiebijeenkomsten. De knelpuntenanalyses werden uitgevoerd in opdracht van de beroepsvereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN) en met financiering van ZonMw.