Onderzoeker (promovendus) Zorgstelsel en Sturing
Publicatie
Publicatie datum
Het verzekerde pakket: verslag van een online Burgerplatform.
Holst, L., Meijer, M., Hulst, F. van der, Brabers, A., Jong, J. de. Het verzekerde pakket: verslag van een online Burgerplatform. Utrecht: Nivel, 2020. 35 p.
Download de PDF
Het Zorginstituut is het project ‘Toekomstbestendig pakketbeheer’ gestart met als doel om te onderzoeken hoe het beheer van het verzekerde pakket ingericht kan worden om het toekomstbestendig te maken. Eigen onderzoek van het Zorginstituut liet knelpunten bij het pakketbeheer zien vanuit het burgerperspectief. Als aanvulling daarop, heeft het Nivel in opdracht van het Zorginstituut een online Burgerplatform georganiseerd om verdere aanvulling en verdieping te bieden op eerder opgehaalde knelpunten omtrent het verzekerde pakket. Het online Burgerplatform is een methode om burgers te laten meepraten over complexe vraagstukken in de gezondheidszorg, waarbij ze op verschillende manieren informatie aangereikt krijgen. Aan het online Burgerplatform namen in totaal 13 burgers deel (allen lid van het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg). Tijdens het online Burgerplatform zijn de ervaringen van deze burgers met het huidige pakketbeheer en de ideeën van deze burgers over toekomstig pakketbeheer opgehaald en besproken. Op deze manier zijn er knelpunten over het pakketbeheer en het verzekerde pakket naar voren gekomen. De belangrijkste knelpunten die naar voren kwamen volgen hieronder.
- De collectieve betaalbaarheid wordt als grootste knelpunt gezien
De collectieve betaalbaarheid wordt, ten opzichte van de kwaliteit en toegankelijkheid, als grootste knelpunt gezien omtrent het verzekerde pakket in Nederland. Deelnemers aan het online Burgerplatform zien een rol voor de overheid en voor burgers in het betaalbaar houden van het verzekerde pakket voor de samenleving. De overheid zou volgens deelnemers haar beleid meer kunnen richten op preventie en minder op nieuwe behandelingsmogelijkheden. Burgers zouden kritischer moeten zijn ten opzichte van hun zorggebruik door zich af te vragen of een behandeling daadwerkelijk noodzakelijk is.
- Duidelijke informatie over de kosten van behandelingen ontbreekt
Volgens de deelnemers ontbreekt het aan duidelijke informatie over de kosten van zorg. Men weet niet goed wat een behandeling kost en dit maakt het moeilijk om te beslissen of een behandeling noodzakelijk is. Ook kwam naar voren dat burgers geen inzicht hebben in mogelijke alternatieve behandelingen. Meer transparantie over de kosten van een behandeling of alternatieve behandelingen, zou de betaalbaarheid van het verzekerde pakket in Nederland volgens de deelnemers ten goede komen.
- Behoefte aan individueel gerichte informatie over zorgverzekeringspolissen
De deelnemers gaven aan het zorgstelsel als complex te ervaren en het moeilijk te vinden om een zorgpolis te kiezen. Ze gaven aan behoefte te hebben aan individueel gerichte informatie over zorgverzekeringspolissen. Hier zit echter wel een spanning: de deelnemers verwachten enerzijds een duidelijk overzicht van welke zorg verzekerd is en welke niet, maar het is niet altijd duidelijk wat er in welke situatie verzekerd is. Er is niet in detail vastgelegd welke zorg bij welke indicatie vergoed mag worden vanuit de basisverzekering. Een duidelijk overzicht is daarom moeilijk te geven. Burgers hebben wel behoefte om dat te weten.
- Negatieve houding ten opzichte van zorgverzekeraars
Over het algemeen heerste er onder de deelnemers een negatieve houding tegenover zorgverzekeraars. Zo werd aangegeven dat zorgverzekeraars te veel macht hebben, dat ze de informatie over hun polissen onnodig ingewikkeld maken, en dat ze te veel handelen vanuit een winstoogmerk. Dit gaat volgens de deelnemers ten koste van de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van het verzekerde pakket. Duidelijke informatie over de taken van zorgverzekeraars en de regels waaraan zij zich moeten houden, zou het wantrouwen van burgers tegenover zorgverzekeraars wellicht kunnen verminderen. Ook positieve berichten in de media kunnen wellicht bijdragen om de huidige houding tegenover zorgverzekeraars minder negatief te maken.
Samenvattend kunnen we concluderen dat er volgens burgers een aantal knelpunten zijn en dat zij behoefte hebben aan duidelijke informatie over het verzekerde pakket, maar niet te complex. Het gaat er dan bijvoorbeeld om dat wel duidelijk wordt gemaakt welke keuzes er zijn gemaakt ten aanzien van het verzekerde pakket, maar dat niet uitgelegd wordt waarom die keuzes zijn gemaakt.
- De collectieve betaalbaarheid wordt als grootste knelpunt gezien
De collectieve betaalbaarheid wordt, ten opzichte van de kwaliteit en toegankelijkheid, als grootste knelpunt gezien omtrent het verzekerde pakket in Nederland. Deelnemers aan het online Burgerplatform zien een rol voor de overheid en voor burgers in het betaalbaar houden van het verzekerde pakket voor de samenleving. De overheid zou volgens deelnemers haar beleid meer kunnen richten op preventie en minder op nieuwe behandelingsmogelijkheden. Burgers zouden kritischer moeten zijn ten opzichte van hun zorggebruik door zich af te vragen of een behandeling daadwerkelijk noodzakelijk is.
- Duidelijke informatie over de kosten van behandelingen ontbreekt
Volgens de deelnemers ontbreekt het aan duidelijke informatie over de kosten van zorg. Men weet niet goed wat een behandeling kost en dit maakt het moeilijk om te beslissen of een behandeling noodzakelijk is. Ook kwam naar voren dat burgers geen inzicht hebben in mogelijke alternatieve behandelingen. Meer transparantie over de kosten van een behandeling of alternatieve behandelingen, zou de betaalbaarheid van het verzekerde pakket in Nederland volgens de deelnemers ten goede komen.
- Behoefte aan individueel gerichte informatie over zorgverzekeringspolissen
De deelnemers gaven aan het zorgstelsel als complex te ervaren en het moeilijk te vinden om een zorgpolis te kiezen. Ze gaven aan behoefte te hebben aan individueel gerichte informatie over zorgverzekeringspolissen. Hier zit echter wel een spanning: de deelnemers verwachten enerzijds een duidelijk overzicht van welke zorg verzekerd is en welke niet, maar het is niet altijd duidelijk wat er in welke situatie verzekerd is. Er is niet in detail vastgelegd welke zorg bij welke indicatie vergoed mag worden vanuit de basisverzekering. Een duidelijk overzicht is daarom moeilijk te geven. Burgers hebben wel behoefte om dat te weten.
- Negatieve houding ten opzichte van zorgverzekeraars
Over het algemeen heerste er onder de deelnemers een negatieve houding tegenover zorgverzekeraars. Zo werd aangegeven dat zorgverzekeraars te veel macht hebben, dat ze de informatie over hun polissen onnodig ingewikkeld maken, en dat ze te veel handelen vanuit een winstoogmerk. Dit gaat volgens de deelnemers ten koste van de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van het verzekerde pakket. Duidelijke informatie over de taken van zorgverzekeraars en de regels waaraan zij zich moeten houden, zou het wantrouwen van burgers tegenover zorgverzekeraars wellicht kunnen verminderen. Ook positieve berichten in de media kunnen wellicht bijdragen om de huidige houding tegenover zorgverzekeraars minder negatief te maken.
Samenvattend kunnen we concluderen dat er volgens burgers een aantal knelpunten zijn en dat zij behoefte hebben aan duidelijke informatie over het verzekerde pakket, maar niet te complex. Het gaat er dan bijvoorbeeld om dat wel duidelijk wordt gemaakt welke keuzes er zijn gemaakt ten aanzien van het verzekerde pakket, maar dat niet uitgelegd wordt waarom die keuzes zijn gemaakt.
