Nivel-onderzoeksprogramma Zorg en Participatie bij Chronische Aandoeningen

De komende jaren neemt het aantal mensen met een chronische ziekte of beperking toe, zowel onder jongeren als ouderen. Door onze werkwijze komen we te weten wat mensen nodig hebben, verwachten en doen. Zo kunnen we bijdragen aan passende zorg en vergroting van participatie.

Mensen met een chronische ziekte of beperking en ouderen vormen een belangrijke doelgroep binnen de gezondheidszorg. De komende jaren neemt hun aantal toe. Deze groepen mensen hebben dezelfde ambities en wensen als gezonde mensen en willen meedoen in de samenleving op het gebied van werken, wonen, scholing en vrije tijd.

Deze groepen mensen staan voor de opgave om het leven boven de ziekte uit te tillen en hun ziekte of beperking een plaats in hun leven te geven. Sommige mensen kunnen dat zelf en anderen hebben daarbij zorg en ondersteuning nodig. Om hen te kunnen ondersteunen is kennis nodig over knelpunten die ze ervaren, hun ondersteuningsbehoefte en hun ervaringen met zorg en ondersteuning. Hierop ligt de focus binnen het Nivel-onderzoeksprogramma Zorg en Participatie bij Chronische Aandoeningen.

Het Nivel onderzoekt …Het Nivel onderzoekt …

Ons onderzoek en onze expertise bestaat uit drie pijlers:

1. Nulde- en eerstelijnszorg

Veel ouderen en mensen met een chronische aandoening wonen langer thuis en krijgen zorg en ondersteuning uit hun eigen omgeving (mantelzorg), van de gemeente of van professionals. Wat passende zorg en ondersteuning is, verschilt per persoon.

2. Zelfmanagement

Lukt het ouderen en de groep mensen met een chronische aandoening om eventueel met ondersteuning zelfstandig te wonen en te participeren op gelijke voet met mensen zonder beperking? Wat zou daar voor nodig zijn? Mensen doen ook veel zelf, dit noemen we zelfmanagement. Ook daarbij kunnen ze worden ondersteund.

Zelfmanagement

3. Participatie

De participatie van mensen met een beperking in de samenleving is stabiel, maar blijft achter bij mensen in de algemene bevolking. Achtergrond van ons onderzoek naar maatschappelijke participatie is het VN-verdrag Handicap, dat de volledige inclusie van mensen met een beperking tot doel heeft. Wij onderzoeken welke knelpunten mensen ervaren en welke oplossingsrichtingen er zijn.

Participatie

Kernvragen

  • Hoe kunnen zorg en ondersteuning voor ouderen en mensen met een chronische aandoening optimaal worden vormgegeven vanuit het patiëntenperspectief?
  • Wat is er nodig om ouderen en mensen met een chronische aandoening naar behoefte en op gelijke voet te laten participeren in de samenleving en hun eenzaamheid (indien daar sprake van is) te verminderen?

Verbinding tussen wetenschap, beleid en praktijkVerbinding tussen wetenschap, beleid en praktijk

We hebben een uitgebreid netwerk van samenwerkingspartners binnen de zorg voor mensen met een chronische aandoening en/of beperking. Dit betreft zowel onderzoeksinstellingen als beleidsorganisaties, beroepsorganisaties en maatschappelijke organisaties.

Partijen waar we mee samenwerken om zijn onder andere:

Overheid en beleid
  • Ministerie van VWS, Volksgezondheid, Wetenschap en Sport
  • Ministerie van SZW, Sociale Zaken en Werkgelegenheid
  • RIVM, Rijksinstituut Volksgezondheid en Maatschappij
  • UWV, Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
  • ZonMw, organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie
Onderzoek
  • FNO, organisatie (fonds) voor mensen met een kwetsbare gezondheid
  • Movisie, landelijk kennisinstituut voor een samenhangende aanpak van sociale vraagstukken
  • Pharos, expertisecentrum dat bijdraagt aan het terugdringen van grote gezondheidsverschillen
  • Sociaal Cultureel Planbureau (SCP), instituut gericht op sociaalwetenschappelijk onderzoek
  • Trimbos-instituut, Nederlands kennisinstituut voor geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en maatschappelijke zorg
Wetenschap
  • Rijksuniversiteit Groningen (RUG); Academische Werkplaats Ernstige Meervoudige Beperkingen
  • Tranzo (Tilburg University); Academische Werkplaats Leven met een Verstandelijke Beperking
  • UMC Utrecht, Universitair Medisch Centrum
  • Universiteit Maastricht
  • Radboudumc
Belangenverenigingen
  • Alliantie gezondheidsvaardigheden, netwerk voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden
  • LFB, belangenvereniging mensen met een verstandelijke beperking
  • Longfonds, gezondheidsfonds en een patiëntenorganisatie
  • Patiëntenfederatie Nederland, koepel van patiëntenorganisaties
  • ReumaNederland, gezondheidsfonds en patiëntenorganisatie
  • Reumazorg Nederland, landelijke patiëntenorganisatie
  • Stichting Leer Zelf Online, ter vergroting zelfredzaamheid van kwetsbare groepen in de samenleving
  • Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN), brancheorganisatie voor instellingen in de gehandicaptenzorg
  • Verenso, vereniging van en voor specialisten ouderengeneeskunde
Internationaal
  • Fundacion Avedis Donabedian (FAD), onderzoeksinstituut voor kwaliteit en veiligheid in de gezondheidszorg, Autonome Universiteit van Barcelona (AUB)
  • iMTA (Rotterdam), Institute for Medical Technology Assessment
  • Sant Pau Biomedical Research Institute (IIB Sant Pau) (Cochrane (Barcelona)
  • Optimedis (Hamburg) partner voor geïntegreerde verzorging (Hamburg)
  • University of Ioáninna (Ioáninna)
  • EPF (Brussel), European Parliamentary Forum on Population & Development
Mensen met een beperking hebben dezelfde ambities als gezonde mensen.

Maatschappelijke impactMaatschappelijke impact

Door onze werkwijze komen we te weten wat mensen met een chronische aandoening nodig hebben, verwachten en doen. De ervaringen van de doelgroep vormen dus een belangrijke informatiebron voor beleidsmakers om beleid te ontwikkelen waarin aandacht is voor de positie van ouderen en mensen met een chronische ziekte of beperking.

Dijk, L. van. Nivel-onderzoeksprogramma Zorg en Participatie bij Chronische Aandoeningen. Uit: www.nivel.nl [Laatst gewijzigd op 12-02-2024; geraadpleegd op 19-03-2024]. URL: https://www.nivel.nl/nl/nivel-onderzoeksprogrammas/zorg-en-participatie-chronische-aandoeningen