Deel verzekerden ziet rol voor zorgverzekeraar bij het geven van zorgadvies

De helft van de verzekerden (52%) geeft aan de zorgverzekeraar ‘waarschijnlijk’ of ‘zeker’ te benaderen voor zorgadvies. Iets meer dan een derde (37%) zegt het ‘(zeer) prettig’ te vinden als hun zorgverzekeraar hen proactief zou benaderen met zorgadvies. Deze bevindingen komen voort uit een kennisvraag over de rol van zorgverzekeraars als zorgadviseur omtrent zorg die binnen de Zorgverzekeringswet (Zvw) valt, die het Nivel met subsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft uitgevoerd. Het onderzoek ‘De zorgverzekeraar als adviseur’ is inmiddels aangeboden aan de Tweede Kamer.

In het Nederlandse zorgstelsel hebben zorgverzekeraars een positie waarin ze over informatie beschikken van zowel verzekerden als zorgaanbieders. Ze zouden deze informatie bijvoorbeeld kunnen benutten om verzekerden te adviseren over de meest geschikte zorgaanbieder. Met dit verkennend onderzoek bieden we inzicht in wat zorgverzekeraars op dit moment doen om hun verzekerden te adviseren met betrekking tot hun zorg en in wat zij aanvullend zouden kunnen, mogen en willen doen. Daarnaast laten we zien in hoeverre verzekerden openstaan om zorgadvies te ontvangen van hun zorgverzekeraar en hoe dat zorgadvies er volgens verzekerden uit moet zien.

Persoonlijke toestemmingsverklaring zet de deur open voor proactief zorgadvies

Zorgverzekeraars bieden meerdere vormen van zorgadvies aan en verstrekken dit momenteel vooral reactief, namelijk door het beantwoorden van vragen van verzekerden. Een aantal zorgverzekeraars zou deze adviesrol graag willen uitbreiden door verzekerden op een proactieve manier te benaderen. De wetgeving biedt ruimte om proactief te adviseren wanneer de verzekerde zelf hier vooraf toestemming voor geeft. Verzekeraars zouden hun verzekerden op een proactieve manier kunnen benaderen met zorgadvies door verzekerden die daarvoor openstaan een persoonlijke toestemmingsverklaring te laten tekenen.

Zorgadvies als extra informatiebron

Een deel van de verzekerden staat open voor zorgadvies van de zorgverzekeraar. Ongeveer de helft zou de zorgverzekeraar (waarschijnlijk) zelf benaderen en ongeveer een derde zou het (zeer) prettig vinden dat de zorgverzekeraar hen benaderd met zorgadvies (zie figuur). In het Burgerplatform dat deel uitmaakte van dit onderzoek gaven deelnemers aan de zorgverzekeraar als extra informatiebron te gebruiken naast het zorginhoudelijk advies van de (huis)arts. Daarnaast gaf een aantal deelnemers aan goede ervaringen te hebben met hun zorgverzekeraar als adviseur.

Wat zou u ervan vinden als uw zorgverzekeraar u actief zou benaderen met advies, bijvoorbeeld over de kwaliteit van een specifieke zorgaanbieder? (n=841, gewogen)

Gebrek aan vertrouwen en rolopvatting belemmerende factoren bij zorgadvies

Een deel van de verzekerden ziet geen rol weggelegd voor zorgverzekeraars in het geven van zorgadvies. Ongeveer een derde zou de zorgverzekeraar (waarschijnlijk) niet zelf benaderen en iets minder dan de helft vindt een proactieve benadering niet prettig. Tijdens het Burgerplatform gaven deelnemers aan weinig vertrouwen te hebben in de deskundigheid en onpartijdigheid van zorgverzekeraars. Ook eerdere slechte ervaringen met het inwinnen van zorgadvies bij hun zorgverzekeraar en de opvatting dat zorgverzekeraars vooral een rol hebben op het gebied van financiën spelen een rol.

Over het onderzoek

Voor dit onderzoek hebben we gebruikgemaakt van verschillende methoden: een quickscan van de literatuur; interviews met zorgverzekeraars, Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en de Autoriteit Persoonsgegevens (AP); een vragenlijstonderzoek onder leden van het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg en een Burgerplatform. Het Burgerplatform bestond uit drie sessies, waarin we in totaal met zestien deelnemers in gesprek zijn gegaan om te verkennen in hoeverre zij openstaan om zorgadvies te ontvangen van hun zorgverzekeraar.