Instrumenten uit Gereedschapskist verbeteren palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking

Het Nivel heeft een zogenaamde Gereedschapskist gevuld met instrumenten waarvan is aangetoond dat ze helpen bij het verbeteren van palliatieve zorg aan voor mensen met een verstandelijke beperking. Zorgverleners geven aan dat het gebruik van de instrumenten heeft geleid tot verbetering van hun vaardigheden in palliatieve zorgverlening en tot beter palliatief zorgbeleid in de organisatie. Dit blijkt uit evaluatie door het Nivel van gebruik van de Gereedschapskist in tien zorginstellingen voor mensen met een verstandelijke beperking.

De instrumenten uit de Gereedschapskist bestaan uit een werkboek voor cliënten om hun wensen kenbaar te maken, verhalen en adviezen voor zorgprofessionals, een handreiking over medische interventies en nog veel meer. Goed palliatief zorgbeleid en vaardige zorgverleners zijn essentieel voor het bieden van goede zorg in de laatste levensfase. Samen werken aan verbetering met gebruik van de instrumenten uit de Gereedschapskist draagt bij aan een betere basis voor palliatieve zorg.

Zorgverleners zien verbetering in hun vaardigheden palliatieve zorg

Ruim driekwart van de zorgverleners (78%) vindt dat hun eigen vaardigheden in het bieden van palliatieve zorg door het gebruik van de Gereedschapskist zijn verbeterd. Zij noemen verschillende aspecten. Ten eerste voelen zij zich vaker vaardig in het systematisch in kaart brengen van symptomen en behoeften van hun cliënten. Ten tweede is het communiceren met en betrekken van cliënten en hun naasten tijdens de laatste levensfase in hun ogen verbeterd. Daarnaast geven ze aan dat ze beter zijn geworden in bieden van zorg in specifiek de laatste levensdagen van de cliënt. Ten slotte noemen ze dat het ondersteunen van naasten en medebewoners bij rouw en verliesverwerking is verbeterd.

Palliatief zorgbeleid op organisatieniveau ook verbeterd volgens de zorgverleners

Een grote meerderheid van de zorgverleners (84%) geeft aan dat ook het palliatieve zorgbeleid in de organisaties is verbeterd. Meer zorgverleners zijn bekend met het bestaan van een beleid hieromtrent en weten dat er een protocol is voor het bieden van palliatieve zorg. Zorgverleners spreken vaker met elkaar over wat zinnige zorg is in de laatste fase van het leven. Ook ervaren ze dat er vaker interne specialisten palliatieve zorg beschikbaar zijn, zoals een gespecialiseerd team of zorgconsulenten palliatieve zorg. Ten slotte zijn ze ervan op de hoogte dat er scholings- en trainingsmogelijkheden zijn en dat er een samenwerkingsverband is met het Netwerk Palliatieve Zorg.

Vooruitgang kwaliteit palliatieve zorg op gebied van lichamelijk welbevinden

Een ruime meerderheid van de zorgverleners (79,3%) vindt dat ook de kwaliteit van zorg door het gebruik van de Gereedschapskist vooruit is gegaan. Vooral het bieden van goede ondersteuning aan cliënten op het gebied van lichamelijk welbevinden is vooruitgegaan. Verbeteringen op het gebied van psychisch, sociaal en spiritueel welbevinden zijn echter nog beperkt. Op deze gebieden is nog ruimte voor verbetering.

Over het onderzoek

Het project waarbij de Gereedschapskist werd ingezet, besloeg een periode van drie jaar. Er namen tien zorgorganisaties voor mensen met een verstandelijke beperking aan deel. Bij de start en aan het einde van het project hebben zorgverleners een online vragenlijst ontvangen van het Nivel. De vragen gingen over de kwaliteit van de palliatieve zorg, het beleid rond palliatieve zorg in de organisatie en de eigen vaardigheden op dit gebied. Bij de laatste meting hebben zorgverleners ook vragen beantwoord over de bruikbaarheid en implementatie van de gebruikte instrumenten. Het onderzoek werd gefinancierd door ZonMw.