Naar een lerend zorgsysteem voor de acute zorg: haalbaarheidsstudie indicatoren zorgcoördinatie.

Door de toenemende schaarste aan zorgpersoneel en de toenemende aantallen patiënten, staan de toegankelijkheid en de kwaliteit van de zorg, inclusief de acute zorg, onder druk. Patiënten ontvangen acute zorg als zij een gezondheidsprobleem hebben waarvoor zo snel mogelijk zorg nodig is. Zorgcoördinatie zou moeten bijdragen aan meer passende zorg doordat patiënten eerder op de juiste plek terecht komen; de druk op de acute zorgketen wordt verminderd; het triageproces beter wordt ingericht; en doordat het zou bijdragen aan het behoud van de benodigde menskracht in de acute zorgketen. Tegen die achtergrond is in 2019 is het programma “pilots zorgcoördinatie” gestart, waarin ruimte werd geboden aan regionale pilots. Het programma leidde tot brede erkenning van de meerwaarde van zorgcoördinatie. De algemene conclusie was dat er veel aanwijzingen zijn dat zorgcoördinatie substantieel bijdraagt aan efficiënter gebruik van zorgcapaciteit en leidt tot juiste zorg en dat er in de toekomst blijvend op zorgcoördinatie ingezet moet worden. De resultaten van de pilots zijn vertaald naar het Advies Landelijke Inrichting Zorgcoördinatie. Koepelorganisaties en VWS hebben afspraken gemaakt over de brede introductie van Zorgcoördinatie, beginnend in 2025. Hoe zorgcoördinatie gaat worden ingevuld kan per regio verschillen. Een van de conclusies was echter dat op verschillende onderdelen landelijke regie gewenst is, inclusief een landelijke monitor van de impact . Tot dusver is het echter nog niet gelukt om een set van bruikbare, haalbare en breed gedragen indicatoren samen te stellen, op basis waarvan de implementatie en de resultaten van zorgcoördinatie zichtbaar kunnen worden gemaakt.

Het eerste doel van dit onderzoek was dan ook om te komen tot een set van breed gedragen en helder gedefinieerde, zinvolle indicatoren. Indicatoren zijn weliswaar belangrijk, maar minstens zo belangrijk is het om van die indicatoren te leren. Het tweede doel van dit onderzoek was om deze indicatoren in te bedden in een zogenaamd lerend systeem, zodat er ook daadwerkelijk van de indicatoren kan worden geleerd.

In dit project is een set van 13 indicatoren ontwikkeld die de basis vormen van de monitor Zorgcoördinatie. Discussies over zorgcoördinatie en indicatoren moeten kunnen plaatsvinden in een veilige omgeving, waarin de regionale context meetelt, en waarin het leren centraal staat. De uitdaging is nu om daarvoor de juiste prikkels in het systeem in te bouwen. De basis hiervoor is in dit rapport gelegd, met een aantal richtlijnen om een lerende community tot stand te brengen, en een lijst van indicatoren met daarbij een inschatting van haalbaarheid en nut. Daarmee biedt dit onderzoek aanknopingspunten om van start te gaan met het monitoren van de voortgang van zorgcoördinatie en gaandeweg verder te bouwen, zowel aan de community als aan de indicatoren.