Jaarcijfers huisartsenzorg 2023: steeds minder visites door de huisarts in Nederland

In 2023 legden huisartsen niet alleen minder visites af dan voorgaande jaren. Ook registreerden zij minder acute aandoeningen. Na een toename van klachten en aandoeningen van de luchtwegen in 2022, namen deze afgelopen jaar af. Dit en meer blijkt uit de jaarcijfers huisartsenzorg, berekend met gegevens afkomstig van 424 huisartsenpraktijken die deelnemen aan Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn.

Al vele jaren geeft het Nivel inzicht in de Nederlandse huisartsenzorg op basis van de (gepseudonimiseerde) gegevens uit elektronische patiëntendossiers van huisartsenpraktijken die deelnemen aan Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. De cijfers bieden inzicht in de zorg die huisartsen bieden, zoals: omvang van het zorggebruik; patiëntkenmerken, gezondheidsproblemen, verwijzingen naar de tweede lijn en voorgeschreven geneesmiddelen. Doordat we beschikken over cijfers van meerdere jaren, signaleren we bovendien trends en ontwikkelingen in de huisartsenzorg. Alle jaarrapportages vindt u bij Nivel-cijfers Zorg die de huisarts verleent - aard en omvang.

Aantal visites door de huisarts blijft afnemen

De daling in het aantal visites die eerder al is ingezet, lijkt aan te houden; het aantal visites, zowel korte als lange visites, is in 2023 opnieuw lager dan in 2022. Net als in voorgaande jaren is het aantal lange visites hoger dan het aantal korte visites. In 2019, voor de coronapandemie, was dit nog andersom.

Visites huisartsen 2023

Aantal acute aandoeningen dat de huisarts registreert, neemt weer af

Van alle acute klachten en aandoeningen die de huisarts registreert, is bij de helft (49%) het aantal in 2023 afgenomen ten opzichte van 2022. We zien dat klachten en aandoeningen van de luchtwegen bij de huisarts, na een toename in 2022 (+43,1%), in 2023 het sterkste afnamen (-33%). Dit heeft te maken met een daling van COVID-19 in de huisartsenpraktijken in 2023.

Cijfers 2023 over geneesmiddelenvoorschriften en verwijzingen naar de medisch specialist
Aan de jaarcijfers huisartsenzorg van 2023 zien we in geneesmiddelenvoorschriften en verwijzingen naar de medisch specialist het volgende:

Nog steeds minder antibiotica voorgeschreven dan voor de coronapandemie: het percentage patiënten dat in 2023 minimaal één antibioticum kreeg voorgeschreven (16,8%) is gestegen ten opzichte van 2022 (16,0%), maar nog altijd iets lager dan in 2019 (17,2%).
Huisarts verwijst even vaak naar medisch specialist als in 2022: we zien geen grote verschillen in het aantal verwijzingen in 2023 ten opzichte van 2022. In de meeste leeftijdsgroepen (0-17-jarigen, 65-75-jarigen en 75-jarigen en ouder) daalde het aantal verwijzingen licht, terwijl in de grootste leeftijdsgroep,18-64-jarigen, het aantal verwijzingen ongeveer gelijk bleef (van 306 naar 308 verwijzingen per 1000 ingeschreven patiënten).

Meer weten over de huisartsenzorg in 2023 en eerdere jaren?

De genoemde bevindingen zijn er slechts enkele van de vele die zijn opgenomen in het Jaarrapport Huisartsenzorg 2023. Bekijk het gehele rapport voor alle cijfers van 2023 en de trends die we signaleren door onze cijfers van 2023 te vergelijken met voorgaande jaren (2019-2023).

Over het onderzoek

Het Nivel verzamelt en analyseert de gegevens die zorgverleners routinematig vastleggen in elektronische patiëntendossiers. De cijfers over huisartsenzorg in 2023 zijn gebaseerd op gegevens afkomstig van 424 huisartsenpraktijken die aangesloten zijn bij Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn, met informatie van in totaal ruim 1,9 miljoen ingeschreven patiënten verspreid over heel Nederland. Voor het realiseren van de doelstelling van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn stelt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) jaarlijks een subsidie beschikbaar; deze subsidie is onderdeel van de instellingssubsidie van het Nivel.

Gegevensverzameling