Minder mensen kregen een geneesmiddel voorgeschreven in 2020

In 2020 schreef de huisarts aan minder patiënten een geneesmiddel voor dan in het jaar ervoor. Vooral het aantal kinderen en jongeren dat een medicijn kreeg voorgeschreven daalde sterk. Van alle geneesmiddelen is het voorschrijven van antibiotica het sterkst gedaald. Dit blijkt uit de analyse van gegevens afkomstig van huisartsenpraktijken die deelnemen aan Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. De daling is waarschijnlijk (grotendeels) het gevolg van de coronamaatregelen die werden ingevoerd; hierdoor werd de verspreiding van andere ziekteverwekkers dan COVID-19 eveneens geremd en ook bezochten minder mensen hun huisarts.

Twee derde (66%) van de bij de huisarts ingeschreven patiënten kreeg in 2020 een geneesmiddel voorgeschreven; in 2019 was dit nog bijna 70%. Van de geneesmiddelen die al jaren het meest worden voorgeschreven, is de grootste afname te zien bij antibiotica, NSAID’s (pijnstillers) en neussprays en -druppels.

Grootste afname bij kinderen en jongeren

De afname in voorschrijvingen was het grootst bij de doelgroep kinderen en jongeren van 0 tot 18 jaar. De grootste dalers waren antibiotica, luchtwegverwijders, neussprays en -druppels en antischimmelmiddelen. Dit zijn allemaal middelen die worden voorgeschreven bij infecties. Het is aannemelijk dat er in 2020 in deze groep minder verspreiding van infectieziekten was als gevolg van de invoering van de hygiënemaatregelen en de sluiting van scholen en kinderdagverblijven in verband met corona. Dit beeld wordt bevestigd door cijfers uit de wekelijkse surveillance van aandoeningen (waaronder virussen en infecties). Ook hangt de afname van het voorschrijven van geneesmiddelen samen met een sterke afname in het aantal contacten met de huisarts onder jongeren.

Over het onderzoek

Het Nivel verzamelt en analyseert doorlopend zorggegevens die zorgverleners aangesloten bij Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn routinematig vastleggen in hun elektronische patiëntendossiers. De cijfers in dit onderzoek zijn gebaseerd op de gegevens van in totaal ruim 1,5 miljoen patiënten,vastgelegd door 369 aangesloten huisartsenpraktijken verspreid over het hele land. Voor het realiseren van de doelstelling van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn stelt het ministerie van VWS jaarlijks een subsidie beschikbaar; deze subsidie is onderdeel van de instellingssubsidie van het Nivel.