Minder zorggebruik bij de huisartsenpost in coronajaar voor niet-COVID-19-geassocieerde gezondheidsproblemen, maar niet voor ouderen (COVID-GP factsheet 1)

Tijdens het voorjaar en het najaar van 2020, gelijk met een piek in het aantal coronabesmettingen, was het zorggebruik op de huisartsenpost aanzienlijk lager in vergelijking met dezelfde periode in 2019. Voor mensen van 70 jaar of ouder lag dit anders: onder hen was het aantal bezoeken met de huisartsenpost gelijk aan dezelfde periode in 2019. De redenen voor contact zijn wel veranderd ten opzichte van 2019. Er was onder ouderen een toename in het aantal contacten met de huisartsenpost vanwege het (schouwen bij) overlijden van patiënten binnen deze leeftijdsgroep. Daarnaast waren er ook meer contacten vanwege benauwdheid. Dit blijkt uit onderzoek van het Nivel in samenwerking met UMC Groningen, Radboudumc en Maastricht UMC+.

Als we het zorggebruik bij de huisartsenpost van de algemene populatie en van de groep ouderen in 2020 en 2019 bekijken, valt een aantal dingen op:

• Het aantal contacten met de huisartsenpost voor gezondheidsproblemen geassocieerd met COVID-19 was hoger in 2020 (tijdens de eerste coronagolf) ten opzichte van 2019, zowel bij de algemene bevolking (zie onderstaand figuur) als bij de ouderen (zie publicatie). Onder gezondheidsproblemen geassocieerd met COVID-19 verstaan wij bijvoorbeeld acute bovenste luchtweginfectie, koorts of hoesten.
• Bij het zorggebruik in 2020 voor gezondheidsproblemen die niet geassocieerd zijn met COVID-19 lag dit anders: bij de algemene populatie was het aantal contacten voor dit soort klachten lager, terwijl dat bij de ouderen gelijk was aan 2019.
• Als we kijken naar alle contacten voor ouderen met de huisartsenpost in 2020, dan valt op dat er, in vergelijking met 2019, een toename was in contacten vanwege 1. (schouwen bij) overlijden, waarbij de arts de dood en doodsoorzaak vaststelt wanneer iemand thuis is komen te overlijden of wanneer een medisch specialist de huisartsenpost belt om door te geven dat een persoon in het ziekenhuis is overleden en 2. benauwdheidsklachten.

Het lijkt er dus op dat de coronapandemie invloed heeft gehad op het zorggebruik van de huisartsenpost. Voor de algemene populatie was er een afname van het zorggebruik voor gezondheidsproblemen niet geassocieerd met COVID-19, waarbij we voor de ouderen een verschuiving zagen in de redenen waarvoor ze contact hadden met de huisartsenpost.

Over het onderzoek

Het onderzoek is uitgevoerd met gegevens uit de Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn over huisartsenposten. Deze rapportage is onderdeel van het door ZonMw gehonoreerde tweejarig project “ Veranderingen in organisatie en zorggebruik in de huisartsenzorg: lessen van de coronapandemie (COVID-GP project)”, waarin we elk kwartaal een rapportage over zorggebruik in de huisartsenzorg publiceren. In deze factsheet was extra aandacht voor ouderen, in de volgende factsheet zullen we meer aandacht besteden aan jonge kinderen, zwangere vrouwen, mensen met psychische problematiek en mensen met chronische aandoeningen.