Zorggebruikers vinden toegankelijkheid van zorg nu goed genoeg, maar er zijn zorgen over de toekomst

In het Integraal Zorgakkoord (IZA) zijn afspraken gemaakt over hoe de zorg in de toekomst goed, toegankelijk en betaalbaar kan blijven. Op dit moment ervaren de meeste zorggebruikers dat ze de zorg kunnen krijgen die nodig is. Wel zijn er zorgen over de toekomst. Zo ervaart een klein deel al het tekort aan zorgpersoneel. Mogelijk biedt hybride zorg een oplossing voor tekorten, maar dit kan de toegankelijkheid van zorg verminderen voor mensen met lage gezondheidsvaardigheden of beperkte digitale vaardigheden. Dit blijkt uit onderzoek van het Nivel onder diverse groepen zorggebruikers.

De toegankelijkheid van de zorg staat onder druk, onder andere door een stijgende zorgvraag en een tekort aan zorgpersoneel. Een van de aangedragen oplossingen in het IZA is de transformatie naar hybride zorg.

Burgers over hybride zorg

Bij het bieden van hybride zorg wordt er de inzet van fysieke en telefonische consultatie ook gebruikgemaakt van digitale middelen om zorg te bieden, zoals de e-mail, beeldbellen of een gezondheidsapp. Maar hoe ervaren zorggebruikers op dit moment de toegankelijkheid van de zorg? Wat vinden ze van de inzet van hybride zorg? Wat zijn hun ervaringen, ideeën en wensen over het ontvangen van zorg? Met behulp van de Nivel-panels geven we zorggebruikers een stem en belichten we hun perspectief.

Meepraten over hoe we dit perspectief kunnen inzetten om de zorg toegankelijk te houden voor verschillende groepen burgers? Geef u dan nu op voor onze Nivel-Verbindt-sessie Perspectieven op Toegankelijkheid op 23 mei!

Huidige toegankelijkheid zorg voor meeste zorggebruikers goed genoeg

Uit onderzoek onder leden van het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg blijkt dat vier op de vijf zorggebruikers (82%) de zorg kunnen krijgen die nodig is. Zo vinden ongeveer negen op de tien mensen dat zij meestal of altijd snel genoeg terecht kunnen bij hun huisartsenpraktijk voor een klacht die voor hen belangrijk is. Wel is het percentage patiënten dat aangeeft dat de huisarts altijd voldoende tijd voor hen neemt, gedaald van 65% in 2016 naar 55% in 2023. Zorggebruikers ervaren vergelijkbare ontwikkelingen in de zorg verleend door de specialist. Bijna de helft (46%) van de patiënten kan binnen vier weken terecht bij de medisch specialist. Maar de groep die aangeeft twee maanden of langer te moeten wachten op een afspraak is in de periode 2016 tot en met 2023 toegenomen van 9% naar 13%.

Hybride zorg niet voor iedereen goede oplossing om zorg toegankelijk te houden

Een klein deel van de zorggebruikers ervaart dat er een tekort is aan zorgpersoneel (9%). Binnen het IZA wordt hybride zorg als een oplossing aangedragen voor de schaarste aan personeel. Uit onderzoek van het Nivel onder een kleine groep zorggebruikers blijkt dat de meningen over deze hybride zorg verschillen. Deelnemers die er positief over waren, vonden het prettig dat ze contact konden opnemen met hun zorgverlener wanneer dat hen uitkwam. Anderen vonden hybride zorgverlening afstandelijk en wilden liever persoonlijk contact hebben met hun zorgverlener. Sommige deelnemers gaven aan niet over voldoende digitale vaardigheden om gebruik te kunnen maken van hybride zorg. Wanneer in de gezondheidszorg meer wordt ingezet op hybride zorg, kan dit leiden tot verminderde toegang tot zorg voor deze groep.

Ik zit met mijn man bij het ziekenhuis, ze willen alles online tegenwoordig hebben. Ik zeg, ik ben niet handig, hij ook helemaal niet […]. Je krijgt een berichtje, dan moet je klikken op die link, dan moet je inloggen, account maken, weet ik veel. Ik zeg, ik zit al met stress, wat ie al heeft, en dat er nog bij, ik kan het niet bijhouden

Onderzoeksdeelnemer

met beperkte digitale vaardigheden

Interactieve bijeenkomst over Perspectieven op Toegankelijkheid
Wat bedoelen burgers, patiënten, mantelzorgers of mensen met een beperking met ‘toegankelijkheid’ in zorg en welzijn? Wanneer verandert voor hen toegankelijkheid in ontoegankelijkheid? Hier doen we bij het Nivel onderzoek naar met inzet van onze Nivel-panels, waarin burgers, patiënten, mantelzorgers en mensen met een beperking een stem hebben. Wat zou u willen weten over toegankelijkheid en wat dit voor betekent voor deze mensen? Graag gaan we hierover met u in gesprek!

Doe mee!
Op donderdag 23 mei organiseren we bij het Nivel (in Utrecht, op loopafstand van het Centraal Station) een interactieve bijeenkomst over Perspectieven op Toegankelijkheid: van burgers, patiënten, mantelzorgers en mensen met een beperking. De vraag die hierbij centraal staat, is hoe we hun perspectieven het best kunnen meenemen in de beleids- en onderzoeksagenda’s.

Voor wie
Bent u beleidsmedewerker in de zorg, onderzoeker of belangenbehartiger en wilt u meedoen of er meer over lezen? Dat kan! Ga naar onze aanmeldpagina voor meer informatie of om u direct aan de melden!

Over het onderzoek

De gepresenteerde resultaten zijn afkomstig uit onderzoek met de Nivel-panels. Hiermee doen we onderzoek naar de ervaringen, wensen en ideeën op het gebied van zorg en participatie van diverse groepen in de samenleving, waaronder burgers, patiënten, mantelzorgers en mensen met een beperking. Voor de ervaringen van verschillende groepen zorggebruikers op het gebied van toegankelijkheid van de zorg zijn uitkomsten meegenomen uit onderzoek met het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg. Ook derden kunnen onderzoek laten uitvoeren met de Nivel-panels.

Gegevensverzameling