Transparantiemonitor 2019-2020: transparantie in zorg - patiëntenperspectief, artsenperspectief en opbrengsten

De Transparantiemonitor van het Nivel is een meerjarig project dat zich richt op de vraag hoe transparantie zich ontwikkelt in de zorg en wat dat oplevert. In het eerste jaar 2018-2019 richtte het onderzoek binnen de monitor zich met name op het patiënten- en artsenperspectief op transparantie. Centraal stond de vraag hoe zorggebruikers de weg vinden naar de best passende zorg. In dit tweede jaar gaan we met ons onderzoek hierop door.

Transparantiemonitor 2019-2020: drie invalshoeken op transparantie van zorg

Het onderzoek 2019-2020 is ingedeeld in de volgende onderdelen:

1. Best passende zorg inzichtelijk maken voor patiënten: we brengen in kaart welke initiatieven er zijn ondernomen die raakvlakken hebben met transparantie van zorg en/of de best passende zorg voor patiënten, bijvoorbeeld kwaliteitsregistraties, keuzehulpen of PROMs (Patient Reported Outcome Measures).
2. Jaarlijkse peilingen van burger- en artsenperspectief op transparantie van zorg: we geven inzicht in de ontwikkelingen op het gebied van transparantie van zorg en signaleren eventuele knelpunten of verbeterpunten.
3. Wat levert transparantie van zorg op: we creëren helderheid over wat transparantie van zorg oplevert, voor zowel de zorggebruiker als de zorgverlener.

Een paar jaar geleden ging het bij transparantie in de zorg vooral over het benchmarken van zorgaanbieders. Nog steeds is dat de belangrijkste associatie van veel mensen, maar inmiddels is transparantie in de zorg veel meer dan dat.

Nanne Bos, PhD

Programmaleider Zorg vanuit Patiëntenperspectief

Resultaten

De verschillende onderzoeken binnen De Transparantiemonitor 2019-2020 zijn apart gepubliceerd en ieder voorzien van een eigen nieuwsbericht. Bij de rubrieken Publicaties en Nieuws op deze pagina (rechts) kunt u ze vinden.

Uitgelicht: door samen beslissen komen tot de best passende zorg

Transparantie van zorg is voor patiënten een belangrijke voorwaarde om zelf de regie te kunnen voeren over de eigen gezondheid. Transparantie draagt bovendien bij aan kwaliteitsverbetering in de zorg. Transparantie moet daarmee bijdragen aan de best passende zorg voor patiënten. Maar hoe werkt dat? En wat levert dat op? Bij het proces van 'samen tot de best passende zorg komen' zijn niet alleen de keuzes die de patiënt maakt belangrijk, maar ook de wijze hoe hij of zij tot deze keuze komt: welke informatie gebruikt de patiënt om zijn keuze te maken en hoe komt die informatie tot stand? In de volgende figuur is weergegeven hoe het proces van 'samen beslissen' zou kunnen verlopen (uit de folder Transparantiemonitor 2018-2022 voor zorgprofessionals).

Toelichting bij de figuur
Een patiënt die een zorgtraject doorloopt, maakt – bewust of onbewust – keuzes die tot vervolgstappen leiden:

1. De patiënt kiest voor een zorgaanbieder, en
2. De patiënt kiest voor een behandeling.
3. De patiënt krijgt hierbij hulp van zorgprofessionals en kan ook zelf informatiebronnen raadplegen.
4. Dit proces leidt idealiter tot de best passende zorg voor de patiënt.
5. Tijdens het zorgtraject registreren zorgprofessionals zorggegevens over de patiënt.
6. Deze informatie bundelen zij met de informatie over andere patiënten.
7. In een ‘plan-do-check-act-cyclus’ leren zorgprofessionals van deze informatie en van elkaar.
8. Dit vergroot de kennis over kwaliteit van zorgverleners en behandelingen. Deze kennis wordt weer onderdeel van de keuzeondersteuning (3).