Al sinds 1970 levert het Nivel cijfers over het aantal mensen dat zich met griepklachten meldt bij de huisarts. De griepcijfers, die we vaststellen in samenwerking met het RIVM en Erasmus MC, verschijnen regelmatig in allerlei media.
De meest recente griepepidemie, die half december 2022 begon, is sinds 5 april 2023 officieel voorbij. Lees er meer over in ons nieuwsbericht.
Het griepseizoen 2022-2023 is ten einde
Buiten het griepseizoen worden onze griepcijfers alleen getoond op onze Surveillancepagina, als onderdeel van alle cijfers over gezondheidsproblemen die op weekbasis voorkomen. Tijdens een griepseizoen vermelden wij ze ook weer op deze plek.
Griep: definitie en symptomenDe definitie van griep luidt:
De meest voorkomende symptomen van griep zijn plotseling opkomende koorts, koude rillingen, hoofdpijn, spierpijn en een droge hoest. De hoest kan lang aanhouden, de overige klachten verdwijnen meestal na twee tot zeven dagen. Bij (kwetsbare) oudere mensen kunnen de symptomen minder uitgesproken zijn.
Er zijn verschillende downloadable publicaties met onze actuele griepcijfers :
Een Nivel Surveillance Bulletin (links) en Influenza Nieuwsbrief (rechts)
 |
 |
Een griepepidemie, wanneer is daar sprake van? Hoe lang duurt deze gemiddeld? Lees er alles over.
Om vast te stellen of er een griepepidemie heerst, bekijken we of het aantal patiënten met influenza-achtig ziektebeeld boven de epidemische grens ligt. De epidemische grens wordt elk jaar opnieuw vastgesteld.
We spreken in het seizoen 2022-2023 van een griepepidemie zodra:
Voor het definitieve besluit om het begin en einde van de griepepidemie te bepalen wordt ook gekeken naar andere gegevens van het RIVM, zoals testuitslagen van ziekenhuislaboratoria.
De intensiteit van griepepidemie wordt bepaald aan de hand van het aantal patiënten op de 100.000 inwoners met griepachtige klachten (IAZ, een influenza-achtig ziektebeeld) dat de huisarts ziet. De grenswaarden zijn als volgt:
Het aangeven van de intensiteit van de griepepidemie heeft een alarmfunctie: het fungeert als signaal voor zorgverlenende instanties om hun zorgcapaciteit dienovereenkomstig paraat te hebben.
Feitjes over de griepepidemie in Nederland:
Alles over de griepprikMet de jaarlijkse Monitor Vaccinatiegraad volgt het Nivel nauwgezet hoeveel mensen in welke bevolkingsgroepen de griepvaccinatie ontvangen. Ga naar Griepvaccinatie voor meer informatie en de veelgestelde vragen met antwoorden over de griepprik.
Veelgestelde vragen over griepWat is griep precies? Hoe ernstig is het hebben van griep? Hoe wordt bepaald of je griep hebt? Hoe is griep te onderscheiden van een gewone verkoudheid? Bekijk de veelgestelde vragen met antwoorden.
Voor de meeste mensen is griep slechts een vervelende ervaring, maar enkelen kunnen er ernstig ziek van worden. De meest voorkomende complicaties van griep zijn bronchitis en longontsteking. Voor behandeling hiervan kan een ziekenhuisopname noodzakelijk zijn. Griep is vooral riskant voor mensen van 60 jaar en ouder en voor chronisch zieken, zoals hartpatiënten, longpatiënten, suikerpatiënten en patiënten met een verstoorde immuniteit. Maar het kan iedereen hard treffen; tijdens de pandemieën in 1918 en 2009 (zie verderop), waren het vooral jonge, gezonde mensen die erg ziek werden.
Over het algemeen baseert een arts de diagnose op een combinatie van aanwezige symptomen, zoals hoge koorts, keelpijn, kriebelhoest, spierpijn en malaise. Het kan echter lastig zijn om griep te onderscheiden van andere luchtweginfecties.
Tijdens een griepepidemie blijkt ongeveer de helft tot driekwart van de mensen met symptomen van griep daadwerkelijk geïnfecteerd te zijn met een griepvirus, ook influenzavirus genoemd. Of je echt griep hebt, kan onderzocht worden door een neus- of keelwat af te nemen en deze in het laboratorium te testen op aanwezigheid van een griepvirus. De uitslag van zo’n monster komt echter vaak als de patiënt weer beter is en heeft voor de behandeling meestal geen consequenties.
De ziekteverschijnselen bij COVID-19 (‘corona’) lijken vaak op die van griep: verkoudheidsklachten, hoesten, benauwdheid, koorts. Maar COVID-19 wordt veroorzaakt door het coronavirus SARS-CoV-2 en griep door een influenzavirus:
griep: alleen wanneer iemand besmet is met een griepvirus, spreek je van griep, ook wel influenza genoemd. De meest voorkomende symptomen zijn naast de hiervoor genoemde zijn plotseling opkomende koorts, koude rillingen, hoofdpijn, spierpijn en een droge hoest. De hoest kan lang aanhouden, de overige klachten verdwijnen meestal na twee tot zeven dagen. corona: je hebt corona of COVID-19 als je besmet bent met coronavirus SARS-CoV-2. De symptomen van het coronavirus lijken op die van griep: luchtwegklachten zoals hoesten en kortademigheid, neusverkoudheid, keelpijn en ook spierpijn. In Dossier Corona vindt u alle informatie over Nivel-onderzoek met betrekking tot het coronavirus en de corona-uitbraak.
Veel mensen verwarren gewone verkoudheid met griep. Griep is meestal een ernstigere ziekte dan verkoudheid en griep gaat gepaard met koorts. De symptomen van een gewone verkoudheid verdwijnen in het algemeen sneller en complicaties (zoals een longontsteking) komen slechts zelden voor.
De symptomen van verkoudheid zijn: een loopneus, niezen, waterige ogen en keelpijn. Deze symptomen zijn beperkt tot het bovenste deel van de luchtwegen. Hoge koorts en spierpijn zijn niet geassocieerd met verkoudheid en wel met griep.
Ja. Bij infectie met het rhinovirus, het respiratoir syncytieel virus (RSV), het para-influenzavirus of het adenovirus treden vaak dezelfde symptomen op als bij infectie met een griepvirus.
De enige bewezen efficiënte methode van preventie is vaccinatie. Antivirale medicijnen (profylaxe) zouden ook griep kunnen voorkomen, maar deze worden in principe gereserveerd voor een pandemie omdat er anders toenemende resistentievorming zou kunnen optreden.
Een griepvirus gedijt beter bij lage temperaturen en in droge lucht. Daarnaast verspreidt het virus zich gemakkelijker in het winterseizoen, doordat mensen dan vaker met meer bij elkaar in kleinere ruimtes zijn.
Het virus verspreidt zich via heel kleine druppeltjes in de lucht tijdens hoesten of niezen. Ook via de handen, die vaak in aanraking komen met die druppeltjes, wordt het virus verspreid.
De besmettelijke periode start op de dag vóór aanvang van de symptomen en duurt tot en met vijf dagen erna.
Als je griep hebt, kun je een pijnstiller (paracetamol bijvoorbeeld) gebruiken om hoofdpijn en spierpijn te verlichten en om de koorts te verminderen. Meer informatie over medicatie:
De nieuwste categorie medicijnen tegen griep zijn de neuraminidaseremmers. Deze grijpen in op de virusvermeerdering. Neuraminidaseremmers kunnen de ziekteperiode verkorten met 1 à 2,5 dagen. Ook kunnen ze de kans op complicaties verminderen, mits binnen 48 uur na het verschijnen van de eerste symptomen met de behandeling wordt gestart. Momenteel zijn zanamivir (Relenza®) en oseltamivir (Tamiflu®) geregistreerd voor het behandelen en voorkómen van influenza in Europa. Ze worden echter gereserveerd voor patiënten met een verhoogd risico op complicaties van griep in verband met snelle resistentievorming. In het seizoen 2007/2008 bleek in Nederland 27% van de influenza A-virussen resistent voor de neuraminidaseremmer oseltamivir. Ook zijn het geen onschuldige middelen, zoals wel eens gedacht wordt. Bij overgevoeligheid voor het middel kunnen ernstige gedragsveranderingen en ademhalingsproblemen optreden. Deze medicijnen kunnen in Nederland daarom alleen verkregen worden via de huisarts of specialist. Zij zijn géén vervanging voor de jaarlijkse griepprik. De griepprik blijft de meest effectieve manier om griep te voorkomen.
Het aantal mensen dat gemiddeld per jaar griep krijgt, is afhankelijk van de ernst van de epidemie. De schatting is dat ongeveer 10 tot 15% van de mensen over de hele wereld per jaar griep krijgt. Tijdens grote epidemieën kan dit oplopen tot 50%.
Er is sprake van een griepepidemie wanneer het aantal gevallen van griep in een bepaald gebied en gedurende een bepaalde periode aanzienlijk hoger is dan de rest van het jaar.
Een pandemie is een wereldwijde epidemie die wordt veroorzaakt door een nieuwe virusvariant. Een nieuw subtype wordt gekarakteriseerd door een grote verandering in de eiwitantigenen op het oppervlak van het virusdeeltje. Omdat de meeste mensen niet de kans hebben gehad immuun te worden tegen dit nieuwe virus, kan er wijdverspreide infectie plaatsvinden. Pandemieën kunnen alleen plaatsvinden door het ontstaan van een nieuw subtype van het griepvirus type A.
Dit is niet te zeggen. In de 20ste eeuw waren er ernstige pandemieën:
de Spaanse griep in 1918 de Aziatische griep in 1957 de Hong Kong griep in 1968 de Mexicaanse griep in 2009, door influenza A(H1N1)pdm09
Een grieppandemie hoeft niet per se in de winter op te treden, het kan op ieder moment in het jaar gebeuren. De beruchte Spaanse griep begon in maart-juli 1918; de meeste doden vielen overigens wel in de winter die volgde. Ook de Mexicaanse griep, de grieppandemie van 2009, openbaarde zich toen het in het zuidelijk halfrond zomer was en veroorzaakte vanaf half oktober een epidemie in Nederland.
De Peilstations van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn, bestaande uit ongeveer 40 huisartspraktijken verspreid over Nederland, rapporteren het aantal patiënten dat zij zien met een griepachtig ziektebeeld. Het hele jaar door sturen zij wekelijks neus- en keelwatten van deze patiënten naar het RIVM voor nader onderzoek. Zo houden we voortdurend een vinger aan de pols wat betreft de frequentie van griep, de verspreiding van griep over het land en de virussen die griep veroorzaken. De stand van zaken wordt gedurende het griepseizoen wekelijks gerapporteerd op de Nivel-website.
Zelf onderzoek doen met de gegevens van onze Peilstations?Neem dan contact met ons op en vraag naar de mogelijkheden:
