Patiënten gebruiken Thuisarts.nl steeds vaker op weg naar de voor hen best passende zorg (Transparantiemonitor 2021-2022)

Zorggebruikers raadplegen steeds vaker de website Thuisarts.nl voor informatie over gezondheidsklachten en aandoeningen. Patiënten gebruiken deze website en andere informatiebronnen om zelf te beslissen of huisartsenbezoek nodig is of voor tips over zelfzorg. Daarmee is Thuisarts.nl een belangrijke vorm van transparantie van zorg. In vele mindere mate ervaren zorggebruikers dat zij worden betrokken bij de beslissing over de keuze voor een zorgaanbieder en/of de doorverwijzing naar een andere zorgverlener. Dit en meer blijkt uit het vierde jaar van De Transparantiemonitor van het Nivel.

Veel initiatieven om de zorg transparant te maken helpen patiënten bij het vinden van de best passende zorg. Transparantie wordt verschillend ingevuld in verschillende zorgsectoren. Daardoor is transparantie een flexibel begrip geworden dat in de loop der tijd meerdere betekenissen heeft gekregen.

In dit nieuwsbericht staat het perspectief van de zorggebruiker op transparantie centraal. In een volgend nieuwsbericht staat de zorgaanbieder centraal en daarmee de ‘knoppen’ Samen beslissen en Leren en verbeteren.

Zelfzorg: vaker informatie gezocht op Thuisarts.nl

Ten opzichte van 2018 gaan zorggebruikers in dezelfde mate op zoek naar informatie over gezondheidsklachten, behandelingen en zorgaanbieders. Over het algemeen kunnen zorggebruikers de informatie goed vinden. Ongeveer twee derde van de zorggebruikers die informatie zoekt voelt zich geholpen door de gevonden informatie. Hoewel zorggebruikers niet vaker op zoek gingen naar informatie over gezondheid zien we verschuivingen in de bronnen die ze gebruiken. Zo wordt de website Thuisarts.nl in 2021 vaker geraadpleegd voor informatie over gezondheidsklachten en aandoeningen ten opzichte van 2018. Dat lijkt een logische ontwikkeling gezien de uitbreiding van toegankelijke informatie over gezondheidsklachten en aandoeningen op Thuisarts.nl.

Kiezen voor een zorgaanbieder: niet vanzelfsprekend

In de praktijk ervaren zorggebruikers dat zij nauwelijks worden betrokken bij de keuze voor een zorgaanbieder en/of de doorverwijzing naar een andere zorgverlener. Dat wordt met name door zorggebruikers met complexere zorgvragen als vervelend ervaren. In hun zoektocht naar de best passende zorg benaderen zij zelf meerdere zorgaanbieders zonder verwijzing van een zorgverlener. Meer professionele begeleiding hierbij lijkt wenselijk.

Samen beslissen: wisselende ervaringen

Zorggebruikers hebben wisselende ervaringen met de mate waarin zij worden betrokken bij de keuze voor een behandeling. Ten opzichte van 2018 zeggen zorggebruikers vaker dat zij hun arts of zorgverlener raadplegen voor informatie over behandelingen. Bijna de helft van de zorggebruikers vindt dat een arts hen goed informeert over verschillende behandelmogelijkheden met bijbehorende voor- en nadelen. Daar staat tegenover dat zorggebruikers, die graag regie houden over hun eigen zorgtraject, vinden dat ze onvoldoende bij deze keuze worden betrokken. Vooral zorggebruikers met complexere zorgvragen zeggen dat zij een arts of andere zorgverlener nodig hebben die hen vertelt wat de informatie voor hen betekent, omdat informatie over behandelingen en medicatie lastig te begrijpen en onvoldoende gepersonaliseerd is.

De betekenis van de bovenstaande bevindingen en andere bevindingen wordt uiteengezet in het vierde, overkoepelende rapport van de Transparantiemonitor: Passende voor Passende en Uitkomstgerichte Zorg.

Over het onderzoek

De Transparantiemonitor 2018-2023 van het Nivel is een meerjarige project dat zich richt zich op de vraag hoe transparantie van zorg zich ontwikkelt en wat dat oplevert. Deze publicaties zijn onderdeel van het vierde jaar van de Transparantiemonitor (2021-2022). In de rubriek ‘Publicaties’ ziet u welke andere onderzoeken zijn verschenen binnen de Transparantiemonitor 2021-2022.

In september 2021 ontvingen 1500 leden van het Consumentenpanel Gezondheidszorg van het Nivel een vragenlijst over het gebruik van informatie over gezondheid. Van hen vulden 793 de vragenlijst in (respons 53%). De vragenlijst was vergelijkbaar met die van het eerste, tweede en derde jaar van de Transparantiemonitor (2018, 2019 en 2020) (zie de factsheets: Weinig veranderingen in het zoekgedrag van zorggebruikers naar informatie over gezondheid, Zorggebruikers die niet zochten naar informatie over gezondheid, Door patiënten ervaren mate van samen beslissen stabiel, Zorggebruikers weten in toenemende mate dat ze toegang hebben tot eigen medische gegevens).

Daarnaast verkenden we aan de hand van twee focusgroepen met ieder vier deelnemers en zes individuele aanvullende interviews (N=14) wat patiënten verstaan onder de best passende zorg en hoe patiënten informatie over gezondheidsklachten en aandoeningen, behandelingen en zorgaanbieders gebruiken om te komen tot de best passende zorg (zie ‘Transparantiemonitor 2021/2022 – De best passende zorg voor patiënten’).