Corona Actueel
Meer weten?
Wilt u meer informatie over onze peilingen en ons onderzoek rondom corona en COVID-19?
Hoe denken mensen in Nederland over de berichtgeving over het nieuwe coronavirus? En hoe ervaren zij de risico’s voor de gezondheid van henzelf en naasten ten gevolge van het nieuwe coronavirus? Het Nivel en het RIVM doen samen onderzoek naar hoe mensen in Nederland de coronacrisis beleven en hoe zij hierop reageren.
Met zes herhaalde online vragenlijsten tussen 24 februari en 17 mei 2020 werden rond de 3000 mensen in Nederland bevraagd. Van 15-22 oktober 2020 is een zevende meting uitgevoerd. Ook toen zijn rond de 3.000 mensen bevraagd.
Onderzoeksvragen
Met de vragenlijsten onderzoeken we, onder andere, hoe mensen denken over de berichtgeving over het nieuwe coronavirus en hoe zij het risico hiervan voor de gezondheid van henzelf en naasten beleven. Ook wordt gepeild hoe veel vertrouwen mensen hebben in de informatie van het RIVM en de maatregelen van de overheid. Daarnaast wordt gevraagd of mensen de coronamaatregelen van de overheid opvolgen en wat zij van die maatregelen vinden. De resultaten van dit onderzoek geven het RIVM inzicht in de communicatiebehoefte van mensen in Nederland. Het RIVM en het Nivel betrekken deze informatie bij hun communicatie.
Resultaten: feitenbladen van zes vragenrondes
De zes vragenrondes zijn gehouden in de periode van 24 februari tot en met 17 mei. De zevende meting is gehouden van 15-22 oktober 2020. De vragenlijsten werden verstuurd naar leden van het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg. De feitenbladen op een rij, met de meest recente bovenaan:
Deelnemers: Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg
Van de deelnemers is de verdeling man-vrouw bij alle gehouden vragenrondes min of meer gelijk: 50% - 50%. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 65 jaar; dit is hoger dan de gemiddelde leeftijd in Nederland. Dat komt omdat er relatief weinig mensen onder de 30 jaar deelnemen aan het Consumentenpanel Gezondheidszorg.
We hebben verschillende vragen gesteld over de volgende onderwerpen:
1. Berichtgeving over het nieuwe coronavirus
Vraagstelling
Wij vroegen de deelnemers aan het onderzoek:
De resultaten van de meting worden weergegeven in figuur 1, waarna een toelichting volgt.
Figuur 1. Percentages antwoorden per vragenlijst op de vraag 'Zou u meer informatie willen over het nieuwe coronavirus?' (Antwoordopties: Nee / Ja, namelijk over …). N = aantal deelnemers per vragenlijst
Wat valt op (figuur 1)?
In de week van 24 februari gaf 26% van de deelnemers aan behoefte te hebben aan meer informatie. In de week van 11 mei gaf nog slechts 15% van de deelnemers aan behoefte te hebben aan meer informatie over het nieuwe coronavirus (figuur 1, vergelijk meting 24 feb - 1 mrt met 11 - 17 mei, paars).
Soort informatie (bij doorvragen)
2. Zorgen over het nieuwe coronavirus
Vraagstelling
Deelnemers aan de vragenlijst werd gevraagd hoe bezorgd zij zijn over het nieuwe coronavirus:
De resultaten van de meting worden weergegeven in figuur 2 en 3, waarna een toelichting volgt.
Figuur 2. Percentages antwoorden per vragenlijst op de vraag ‘Maakt u zich zorgen door het nieuwe coronavirus … over uw eigen gezondheid?’. N = aantal deelnemers per vragenlijst
Figuur 3. Percentages antwoorden per vragenlijst op de vraag ‘Maakt u zich zorgen door het nieuwe coronavirus … over de gezondheid van uw familieleden?’. N = aantal deelnemers per vragenlijst
Wat valt op (figuur 2 en 3)?
Vraagstelling (bij doorvragen)
De mensen die aangaven zich zorgen te maken, is vervolgens gevraagd waarom zij zich zorgen maakten.
Wat valt op?
Bij de meest recente vragenronde, die van 11 mei, gaven de deelnemers het volgende aan:
3. Vertrouwen
Vraagstelling
Wij vroegen de deelnemers of zij vertrouwen hebben in de informatie van het RIVM, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, en in de maatregelen van de overheid.
Deze vragen zijn gesteld vanaf de derde vragenronde (vanaf week van 30 mrt - 5 apr).
De resultaten van de meting worden weergegeven in figuur 4 en 5, waarna een toelichting volgt.
Figuur 4. Percentages antwoorden per vragenlijst op de vraag 'Hoeveel vertrouwen heeft u in de informatie van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) over het nieuwe coronavirus?'. N = aantal deelnemers per vragenlijst
Figuur 5. Percentages antwoorden per vragenlijst op de vraag ‘Hoeveel vertrouwen heeft u in de maatregelen die de overheid neemt om verspreiding van het nieuwe coronavirus te beperken?’. N = aantal deelnemers per vragenlijst.
Wat valt op (figuur 4 en 5)?
Het vertrouwen in de informatie van het RIVM en in de maatregelen van de overheid lijkt redelijk stabiel over de zes vragenrondes:
4. Maatregelen tegen het nieuwe coronavirus
Vraagstelling
Wij vroegen de deelnemers of zij zich aan de richtlijnen van de overheid houden en wat zij vinden van de maatregelen die de overheid neemt om verspreiding van het nieuwe coronavirus te beperken:
We hebben de vragen met betrekking tot dit onderwerp gesteld vanaf vragenronde 3 (30 mrt - 5 apr). De antwoorden zijn per vraag uitgewerkt in een grafiek (figuur 6 t/m 10). Onder ieder figuur volgt de toelichting. Tot slot sommen we alle bevindingen van figuur 6 t/m 10 op tot een samenvatting bij dit vierde punt 'Maatregelen tegen het nieuwe coronavirus').
Figuur 6. Percentages antwoorden per vragenlijst op de vraag 'Houdt u zich aan de richtlijnen die worden geadviseerd door de overheid om verdere verspreiding van het nieuwe coronavirus te beperken?'. N = aantal deelnemers per vragenlijst
Wat valt op (figuur 6)?
Het percentage mensen dat aangeeft zich te houden aan de richtlijnen is hoog en daalt licht; het percentage dat zegt zich hier (niet geheel maar) gedeeltelijk aan te houden is laag maar stijgt:
Figuur 7. Percentages antwoorden per vragenlijst op de stelling 'Ik denk dat de geadviseerde maatregelen helpen om de verspreiding van het coronavirus te beperken'. N = aantal deelnemers per vragenlijst
Wat valt op (figuur 7)?
In de week van 30 maart gaf 86% van de ondervraagden te denken dat de maatregelen van de overheid helpen om verspreiding van het nieuwe coronavirus te beperken. In de week van 11 mei was dit percentage 84% (figuur 7, vergelijk meting 30 mrt - 5 apr met 11 - 17 mei, lichtgroen en donkergroen bij elkaar opgeteld.)
Figuur 8. Percentages antwoorden per vragenlijst op de stelling 'De meeste mensen in mijn directe omgeving houden zich aan de geadviseerde maatregelen’. N = aantal deelnemers per vragenlijst
Wat valt op (figuur 8)?
In de week van 30 maart antwoordde 86% van de deelnemers dat de meeste mensen in zijn/haar omgeving zich aan de maatregelen houden. In de week van 11 mei was dit percentage 73% (figuur 8, vergelijk meting 30 mrt - 5 apr met 11 - 17 mei, lichtgroen en donkergroen bij elkaar opgeteld).
Figuur 9. Percentages antwoorden per vragenlijst op de stelling ‘Ik vind dat mensen zich moeten houden aan de geadviseerde maatregelen’. N = aantal deelnemers per vragenlijst
Wat valt op (figuur 9)?
Van de deelnemers in de week van 30 maart gaf 97% aan dat hij/zij vindt dat mensen zich aan de maatregelen moeten houden. In de week van 11 mei was dit percentage nog steeds hoog met 94% (figuur 9, vergelijk meting 30 mrt - 5 apr met 11 - 17 mei, lichtgroen en donkergroen bij elkaar opgeteld).
Figuur 10. Percentages antwoorden per vragenlijst op de stelling ‘Ik vind het moeilijk om mij te houden aan de geadviseerde maatregelen’. N = aantal deelnemers per vragenlijst
Wat valt op (figuur 10)?
In de week van 30 maart gaf 14% van de deelnemers aan het moeilijk te vinden om zich aan de maatregelen te houden. In de week van 11 mei was dit gestegen naar 21% (figuur 10, vergelijk meting 30 mrt - 5 apr met 11 - 17 mei, oranje en rood bij elkaar opgeteld).
Samengevat: wat valt op (figuur 6 t/m 10)?
Figuur 6: Het percentage mensen dat aangeeft zich te houden aan de richtlijnen is hoog en daalt licht; het percentage dat zegt zich hier (niet geheel maar) gedeeltelijk aan te houden is laag maar stijgt:
Figuur 7: In de week van 30 maart gaf 86% van de ondervraagden te denken dat de maatregelen van de overheid helpen om verspreiding van het nieuwe coronavirus te beperken. In de week van 11 mei was dit percentage 84% (figuur 7, vergelijk meting 30 mrt - 5 apr met 11 - 17 mei, lichtgroen en donkergroen bij elkaar opgeteld.)
Figuur 8: In de week van 30 maart antwoordde 86% van de deelnemers dat de meeste mensen in zijn/haar omgeving zich aan de maatregelen houden. In de week van 11 mei was dit percentage 73% (figuur 8, vergelijk meting 30 mrt - 5 apr met 11 - 17 mei, lichtgroen en donkergroen bij elkaar opgeteld).
Figuur 9: Van de deelnemers in de week van 30 maart gaf 97% aan dat hij/zij vindt dat mensen zich aan de maatregelen moeten houden. In de week van 11 mei was dit percentage nog steeds hoog met 94% (figuur 9, vergelijk meting 30 mrt - 5 apr met 11 - 17 mei, lichtgroen en donkergroen bij elkaar opgeteld).
Figuur 10: In de week van 30 maart gaf 14% van de deelnemers aan het moeilijk te vinden om zich aan de maatregelen te houden. In de week van 11 mei was dit gestegen naar 21% (figuur 10, vergelijk meting 30 mrt - 5 apr met 11 - 17 mei, oranje en rood bij elkaar opgeteld).