Nivel-cijfers arbeidsmarkt huisartsenzorg

Regionaal en landelijk, op basis van de jaarlijkse Nivel-huisartsenpraktijkenquête

De jaarlijkse cijfers van het Nivel, zowel landelijk als per regio, maken inzichtelijk welke knelpunten huisartsenpraktijken ervaren en hoe regio's hiermee omgaan.

Nivel Batenburg 250pxNivel in de media
Ronald Batenburg over het huisartsentekort
in Visier van de Dag, TV Gelderland (28-02-2024)

Bekijk het hele programma (24:20 min.) of eventueel de fragmenten met professor Batenburg aan het woord: 3:38-5:02 | 5:36-6:01 | 6:40-8:01 |14:25-15.10 | 16:15-16:59 | 17:40-18.08 | 20:30-21:30.
(Klik op de foto en scroll naar de onderste helft van de pagina voor de video.)

Sinds 2018 publiceert het Nivel elk jaar over de knelpunten én de oplossingsmaatregelen die huisartsenpraktijken inzetten. Dit biedt regio's de mogelijkheid van elkaar te leren en bovenregionale initiatieven aan te wenden.

Samenvatting meest recente peiling: arbeidsmarkt huisartsenzorg 2022

De cijfers geven de landelijk gemiddelden aan. Onder deze samenvatting zijn de regionale factsheets opgenomen. 

Praktijksamenstelling

  • Er waren gemiddeld 10 personen werkzaam in een  huisartsenpraktijk in Nederland, in 2022 (ten opzichte van 11 in 2021).
  • Gezamenlijk werkten zij zo’n 217 uren per week (ten opzichte van 232,2 uur in 2021).
  • Huisartsen (46%) en doktersassistenten (35%) hadden het grootste aandeel in de capaciteit in uren.
  • In de meeste regio’s is deze 'functiemix’ tussen huisartsen en doktersassistenten goeddeels overeenkomstig het Nederlands gemiddelde.

Ervaren knelpunten praktijken

De gemeten knelpunten die huisartsen ervaren zijn onderverdeeld in drie groepen: knelpunten rond de functie van de huisarts, knelpunten rond de functie van de doktersassistent en praktijkgerelateerde knelpunten. 

Percentage huisartsenpraktijken (landelijk) dat in 2022 aangeeft een bepaald knelpunt te hebben ervaren in 2021

Nivel-grafiek Knelpunten HA-praktijken 2022

Wat valt op:

  • Werkdruk: 82% van de praktijken gaf aan dat de huisartsen hoge werkdruk ervaarden (dit was ook 82% in 2021), bij 76% van de praktijken (69% in 2021) was dit voor de doktersassistenten het geval.
  • Verwachte tekorten: het percentage praktijken dat een tekort aan personeel verwachtte in de toekomst, was 95% (74% in 2021) waar het huisartsen betrof en 71% (70% in 2021) waar het doktersassistenten betrof.
  • Vacatures: het percentage praktijken dat een vacature had uitstaan voor doktersassistent was 65% (55% in 2021). Dit is hoger dan het aandeel vacatures voor huisartsen; dat lag op 52% (41% in 2021).
  • Ziekteverzuim: 66% van de praktijken (67% in 2021) gaf aan dat er bij ziekte van collega’s meteen een groot probleem was. 28% (22% in 2021) gaf aan dat door werkdruk het ziekteverzuim hoog was.
  • ANW-diensten: 72% van de praktijken (69% in 2021) gaf aan dat het vanwege de werkdruk moeite kostte om de toegewezen ANW (avond-, nacht- en weekend)diensten te vervullen.
  • Patiëntenstops: bij 58% van de praktijken (35% in 2021) was er in het afgelopen jaar regelmatig of vaak sprake van een patiëntenstop vanwege capaciteitsproblemen.

Vergelijking knelpunten: tussen regio’s onderling en over de tijd

  • In alle regio’s ervaart minimaal 50% van de praktijken (ook 50% in 2021) één of meerdere knelpunten.
  • Meerdere knelpunten zijn in de afgelopen vijf jaar toegenomen: er zijn meer patiëntenstops, de werkdruk is hoger en de verwachte tekorten aan personeel zijn toegenomen.

Meer weten?

Open de publicatie De arbeidsmarkt van de Nederlandse huisartsenzorg in 2022: toelichting en samenvatting van het onderzoek, met daarin alle landelijke cijfers en de factsheets per regio. De regionale factsheets zijn ook als losse publicaties beschikbaar (zie hieronder). De cijfers in de publicatie zijn gebaseerd op de jaarlijkse Nivel-huisartsenpraktijkenquête onder alle huisartsenpraktijken in Nederland, met gesloten en (enkele) open vragen (zie bijlage B van de publicatie).

Resultaat: Serie 'Huisartsenzorg per AZW-regio, facilitering arbeidsmarktbeleid op maat'Alle cijfers in de Nivel-serie 'Huisartsenzorg per AZW-regio' (sinds 2018)

We presenteren voor elk jaar de factsheets per regio en het eindrapport met de landelijk gemiddelde cijfers.

2022: 12 Factsheets per regio + eindrapport 'Arbeidsmarkt Nederlandse huisartsenzorg in 2022'
2021: 13 Factsheets per regio + eindrapport 'Arbeidsmarkt Nederlandse huisartsenzorg in 2021'
2020: 25 Factsheets per regio + eindrapport 'Arbeidsmarkt Nederlandse huisartsenzorg per regio'

Vanwege een te lage respons (< 5%) zijn er van het jaar 2020 geen factsheets van de regio’s Amersfoort e.o., Groningen en IJssel-Vecht.

2019/2020: 28 Factsheets per regio + eindrapport 'Arbeidsmarkt huisartsenzorg'

De serie factsheets over de regionale arbeidsmarkt huisartsenzorg 2019/2020 is gemaakt in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV). De 28 regionale factsheets zijn gebaseerd op de (gewogen) resultaten van landelijke  webenquête. Deze enqûete is tussen juli 2019 en maart 2020 aan bijna 5000 huisartsenpraktijken in Nederland verzonden; de respons was bijna 30 procent (1430 praktijken).

2018: 20 Factsheets + verantwoording 'Regionale capaciteit en arbeidsmarktvraagstukken huisartsenzorg'

De serie regionale factsheets arbeidsmarkt huisartsenzorg 2017/2018 is in verschillende fasen ontwikkeld. In een pilotproject heeft het Nivel in samenwerking met Prismant, in opdracht van ROS Robuust, SSFH en Transvorm, de eerste acht factsheets ontwikkeld op basis van een online enquête onder huisartsenpraktijken en huisartsenposten en een inventarisatie van het aantal inschrijvingen bij Nederlandse opleidingsinstituten voor doktersassistenten en praktijkondersteuners. De gegevens voor overige 20 factsheets zijn in het najaar van 2018 verzameld, in het kader van het onderzoek ‘Balans in vraag en aanbod huisartsenzorg’ voor het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de landelijke huisartsenvereniging (LHV).

EXTRA, 2019-2020: 7 factsheets 'De arbeidsmarkt van de huisartsenzorg in Oost-Nederland’

De factsheets over de arbeidsmarkt in Oost-Nederland 2019-2020 bestaan uit 1 overkoepelende factsheet en 6 factsheets van de 6 werkgebieden in Oost- Nederland. Deze serie is gemaakt in opdracht van Regionale Partners in Oost-Nederland (7 huisartsenorganisaties, Proscoop en WGV Zorg en Welzijn).

Positie: verbindende rol tussen wetenschap, beleid en praktijkHandvatten voor aanpak op praktijk-, regio- en landelijk niveau

Veel huisartsenpraktijken nemen zelf verschillende maatregelen en bereiden zich voor op (groeiende) capaciteitsproblemen. Maar veel problemen kennen ook praktijkoverstijgende oorzaken. Het inzetten op samenwerking binnen en tussen regio’s is dan van belang. Ons onderzoek kan hierbij tot steun dienen.

De komende jaren blijft het Nivel de AZW-regio’s monitoren De resultaten worden gebruikt door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) bij de regionale aanpak van huisartsentekorten. Ook andere beleidsmakers, op regionaal en landelijk niveau, en huisartsenpraktijken maken gebruik van ons onderzoek.

Knelpunten in uw praktijk aanpakken? Ga naar ons Skillmix-instrument!
 

Skillmix

Gebruik (gratis) het Skillmix-instrument voor huisartsenvoorzieningen! Vul kenmerken in van uw werkomgeving en u ontvangt:

  1. inzicht in de skillmix van uw personeel en bijbehorende knelpunten
  2. spiegelinformatie, waarin uw organisatie wordt afgezet tegen vergelijkbare organisaties
  3. inzicht in de verwachte zorgvraag van uw voorziening over 5 jaar
  4. toekomstbestendige oplossingsrichtingen wat betreft personeelsbezetting.

Meer weten over ons onderzoek op het gebied van huisartsenzorg?Meer weten over ons onderzoek op het gebied van huisartsenzorg?

Ga naar:

Batenburg, R. Nivel-cijfers arbeidsmarkt huisartsenzorg. Uit: www.nivel.nl [Laatst gewijzigd op 05-04-2024; geraadpleegd op 19-04-2024]. URL: https://www.nivel.nl/nl/zorg-en-ziekte-in-cijfers/cijfers-arbeidsmarkt-huisartsenzorg
Gegevensverzameling
Beroepenregistraties in de Gezondheidszorg

Contact

Publicaties

Flinterman, L., Vis, E., Keuper, J., Schaaijk, A. van, Batenburg, R. De arbeidsmarkt van de Nederlandse huisartsenzorg in 2022: toelichting en samenvatting van het onderzoek – en de regionale factsheets. Utrecht: Nivel, 2023. 131 p.
Download de PDF
Geit, E. de, Vis, E., Flinterman, L., Keuper, J., Schaaijk, A. van, Batenburg, R. De arbeidsmarkt van de Nederlandse huisartsenzorg in 2021: toelichting en samenvatting van het onderzoek – en de regionale factsheets. Utrecht: Nivel, 2022. 119 p.
Download de PDF
Geit, E. de, Flinterman, L., Keuper, J., Schaaijk, A. van, Vis, E., Batenburg, R. De arbeidsmarkt van de Nederlandse huisartsenzorg in 2020: toelichting en samenvatting van het onderzoek - en de regionale factsheets. Utrecht: Nivel, 2022. 23 p.
Download de PDF
Vis, E., Keuper, J., Bosmans, M., Batenburg, R. De arbeidsmarkt van de huisartsenzorg in 28 regio’s van Nederland, 2019/2020. Toelichting en samenvatting van het onderzoek - en de 28 regionale factsheets. Utrecht: Nivel, 2020. 241 p.
Download de PDF
Batenburg, R., Bosmans, M., Versteeg, S., Vis, E., Asten, B. van, Vandermeulen L., Kruis, L. van der. Balans in vraag en aanbod huisartsenzorg. Utrecht: Nivel, Prismant, 2018. 126 p.
Download de PDF

Nieuws

Nivel: Problemen in huisartsenpraktijken groeien: veel patiëntenstops, onverminderd hoge werkdruk en naar verwachting grotere personeelstekorten
12-07-2023
Problemen in huisartsenpraktijken groeien: veel patiëntenstops, onverminderd hoge werkdruk en naar verwachting grotere personeelstekorten
Druk op huisartsenzorg leidt in Randstad tot andere vraagstuk
24-03-2022
Druk op huisartsenzorg leidt in Randstad tot andere vraagstukken dan daarbuiten
Nivel-huisartsenpraktijk
22-12-2020
Arbeidsmarkt van de huisartsenzorg 2019-2020: de regio maakt het verschil
Nivel: Factsheets met regio-specifieke knelpunten huisartsenzorg vormen basis voor verbeteren van regionale arbeids- en opleidingsmarkt
25-07-2019
Factsheets met regio-specifieke knelpunten huisartsenzorg vormen basis voor verbeteren van regionale arbeids- en opleidingsmarkt
Aanpassingen arbeidsmarktbeleid regionale huisartsenzorg noodzakelijk door groeiende personeelsbehoefte
10-01-2019
Aanpassingen arbeidsmarktbeleid regionale huisartsenzorg noodzakelijk door groeiende personeelsbehoefte

Bekijk ook

Cijfers beroepsgroep huisartsen: grootte, samenstelling en werkzame uren
Tool - Skillmix-instrument voor huisartsenvoorzieningen (2023)

Onderzoeksprogramma

Arbeids- en Organisatievraagstukken in de Gezondheidszorg
Huisartsenzorg