Sinds 2018 publiceert het Nivel elk jaar over de knelpunten die huisartsenpraktijken ervaren op de arbeidsmarkt en oplossingsmaatregelen die zij inzetten. Dit doen we onder andere door te kijken naar lopende vacatures en verwachte tekorten van huisartsenpraktijken, en naar de drukte en de werklast In die praktijken. De inzichten die dit oplevert biedt regio's de mogelijkheid van elkaar te leren en bovenregionale initiatieven aan te wenden.
Samenvatting meest recente peiling: arbeidsmarkt huisartsenzorg 2022
De cijfers hieronder geven de landelijk gemiddelden aan. Daaronder, na de samenvatting, zijn de regionale factsheets opgenomen.
Praktijksamenstelling
- Er waren gemiddeld 10 personen werkzaam in een huisartsenpraktijk in Nederland, in 2022 (ten opzichte van 11 in 2021).
- Gezamenlijk werkten zij zo’n 217 uren per week (ten opzichte van 232,2 uur in 2021).
- Huisartsen (46%) en doktersassistenten (35%) hadden het grootste aandeel in de capaciteit in uren.
- In de meeste regio’s is deze 'functiemix’ tussen huisartsen en doktersassistenten goeddeels overeenkomstig het Nederlands gemiddelde.
Ervaren knelpunten praktijken
De gemeten knelpunten die huisartsen ervaren zijn onderverdeeld in drie groepen: knelpunten rond de functie van de huisarts, knelpunten rond de functie van de doktersassistent en praktijkgerelateerde knelpunten.
Percentage huisartsenpraktijken (landelijk) dat in 2022 aangeeft een bepaald knelpunt te hebben ervaren in 2021
Wat valt op:
- Werkdruk: 82% van de praktijken gaf aan dat de huisartsen hoge werkdruk ervaarden (dit was ook 82% in 2021), bij 76% van de praktijken (69% in 2021) was dit voor de doktersassistenten het geval.
- Verwachte tekorten: het percentage praktijken dat een tekort aan personeel verwachtte in de toekomst, was 95% (74% in 2021) waar het huisartsen betrof en 71% (70% in 2021) waar het doktersassistenten betrof.
- Vacatures: het percentage praktijken dat een vacature had uitstaan voor doktersassistent was 65% (55% in 2021). Dit is hoger dan het aandeel vacatures voor huisartsen; dat lag op 52% (41% in 2021).
- Ziekteverzuim: 66% van de praktijken (67% in 2021) gaf aan dat er bij ziekte van collega’s meteen een groot probleem was. 28% (22% in 2021) gaf aan dat door werkdruk het ziekteverzuim hoog was.
- ANW-diensten: 72% van de praktijken (69% in 2021) gaf aan dat het vanwege de werkdruk moeite kostte om de toegewezen ANW (avond-, nacht- en weekend)diensten te vervullen.
- Patiëntenstops: bij 58% van de praktijken (35% in 2021) was er in het afgelopen jaar regelmatig of vaak sprake van een patiëntenstop vanwege capaciteitsproblemen.
Vergelijking knelpunten: tussen regio’s onderling en over de tijd
- In alle regio’s ervaart minimaal 50% van de praktijken (ook 50% in 2021) één of meerdere knelpunten.
- Meerdere knelpunten zijn in de afgelopen vijf jaar toegenomen: er zijn meer patiëntenstops, de werkdruk is hoger en de verwachte tekorten aan personeel zijn toegenomen.
Meer weten?
Open de publicatie De arbeidsmarkt van de Nederlandse huisartsenzorg in 2023: toelichting en samenvatting van het onderzoek - en de regionale factsheets, met daarin alle landelijke cijfers en de factsheets per regio. De regionale factsheets zijn ook als losse publicaties beschikbaar (zie hieronder). De cijfers in de publicatie zijn gebaseerd op de jaarlijkse Nivel-huisartsenpraktijkenquête onder alle huisartsenpraktijken in Nederland, met gesloten en (enkele) open vragen (zie bijlage B van de publicatie).
Alle cijfers in de Nivel-serie 'Huisartsenzorg per AZW-regio' (sinds 2018)
We presenteren voor elk jaar de factsheets per regio en het eindrapport met de landelijk gemiddelde cijfers.
- 2023 - Serie 'De arbeidsmarkt van de Nederlandse huisartsenzorg in 2023' (9 regionale factsheets + eindrapport)
-
De serie bestaat uit uit 1 overkoepelend rapport en 9 regionale factsheets:
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Groningen, Friesland en Drenthe, 2023
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Haaglanden, Nieuwe Waterweg Noord en Rijnstreek, 2023
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Limburg, 2023
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Noord-Brabant, 2023
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Noord-Holland, 2023
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Oost-Nederland, 2023
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Utrecht, Gooi en Vechtstreek, 2023
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zuid-, midden- en West-Gelderland, 2023
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zuidwest-Nederland, 2023
- 2022 - Serie 'Arbeidsmarkt Nederlandse huisartsenzorg in 2022' (12 regionale factsheets + eindrapport)
-
De serie bestaat uit uit 1 overkoepelend rapport en 12 regionale factsheets:
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Flevoland, 2022
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Groningen, Friesland en Drenthe, 2022
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Haaglanden, Nieuwe Waterweg Noord en Rijnstreek, 2022
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Limburg, 2022
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Noord-Brabant, 2022
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Noord-Holland, 2022
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Rijnmond, 2022
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Twente, Achterhoek, IJssel-Vecht, Stedendriehoek en Noordwest-Veluwe, 2022
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Utrecht, Gooi & Vechtstreek en Amersfoort-Eemland, 2022
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zeeland, 2022
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zuid-Holland Zuid, 2022
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zuid-, Midden- en West-Gelderland, 2022. | Nivel
- 2021 - Serie 'Arbeidsmarkt Nederlandse huisartsenzorg in 2021' (13 regionale factsheets + eindrapport)
-
De serie bestaat uit uit 1 overkoepelend rapport en 13 regionale factsheets:
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Flevoland, 2021
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Groningen, Friesland en Drenthe, 2021
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Groot-Amsterdam, Zaanstreek-Waterland en Noord-Holland Noord, 2021
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Haaglanden, Nieuwe Waterweg Noord en Rijnstreek, 2021
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Kennemerland, Amstelland en Meerlanden, 2021
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Limburg, 2021
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Noord-Brabant, 2021
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Rijnmond, 2021
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Twente, Achterhoek, IJssel-Vecht, Stedendriehoek en Noordwest-Veluwe, 2021
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Utrecht, Gooi & Vechtstreek en Amersfoort-Eemland, 2021
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zeeland, 2021
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zuid-, Midden- en West-Gelderland, 2021
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zuid-Holland Zuid, 2021
- 2020 - Serie 'Arbeidsmarkt Nederlandse huisartsenzorg per regio, 2020' (25 regionale factsheets + eindrapport)'
-
Vanwege een te lage respons (< 5%) zijn er van het jaar 2020 geen factsheets verschenen van de regio’s Amersfoort e.o., Groningen en IJssel-Vecht.
De serie bestaat uit uit 1 overkoepelend rapport en 25 regionale factsheets:
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Achterhoek, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Amstelland e.o., 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Amsterdam, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Drechtsteden, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Drenthe, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Flevoland, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Friesland, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Gooi en Vechtstreek, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Haaglanden, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Midden-Brabant, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Midden-Gelderland, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Noord- en Midden-Limburg, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Noord-Holland noord, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Noordoost-Brabant, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Noordwest-Veluwe en Stedendriehoek, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Rijnmond, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Rijnstreek, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Twente, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Utrecht, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio West-Brabant, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zaanstreek en Waterland, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zeeland, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zuid-Limburg, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zuidwest-Gelderland, 2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zuidoost-Brabant, 2020
- 2019/2020 - Serie 'Regionale arbeidsmarkt van de huisartsenzorg 2019-2020' (28 regionale factsheets + eindrapport)
-
De serie factsheets 'Regionale arbeidsmarkt van de huisartsenzorg 2019-2020' 20 is gemaakt in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV). De 28 regionale factsheets zijn gebaseerd op de (gewogen) resultaten van landelijke webenquête. Deze enqûete is tussen juli 2019 en maart 2020 aan bijna 5000 huisartsenpraktijken in Nederland verzonden; de respons was bijna 30 procent (1430 praktijken).
De serie bestaat uit de volgende publicaties:
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Achterhoek, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Amersfoort e.o., 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Amstelland e.o., 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Amsterdam, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Drechtsteden, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Drenthe, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Flevoland, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Friesland, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Gooi en Vechtstreek, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Groningen, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Haaglanden, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio IJssel-Vecht, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Midden-Brabant, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Midden-Gelderland, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Noord- en Midden-Limburg, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Noord-Holland noord, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Noordoost-Brabant, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Noordwest-Veluwe en Stedendriehoek, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Rijnmond, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Rijnstreek, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Twente, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Utrecht, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio West-Brabant, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zaanstreek en Waterland, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zeeland, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zuid-Limburg, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zuidwest-Gelderland, 2019/2020
- Factsheet Arbeidsmarkt huisartsenzorg regio Zuidoost-Brabant, 2019/2020
- 2018 - Serie 'Zicht op regionale capaciteit en arbeidsmarktvraagstukken huisartsenzorg 2018' (28 regionale factsheets + eindrapport)
-
De serie 'Zicht op regionale capaciteit en arbeidsmarktvraagstukken huisartsenzorg 2018' is in verschillende fasen ontwikkeld. In een pilotproject heeft het Nivel in samenwerking met Prismant, in opdracht van ROS Robuust, SSFH en Transvorm de eerste acht factsheets ontwikkeld op basis van een online enquête onder huisartsenpraktijken en huisartsenposten en een inventarisatie van het aantal inschrijvingen bij Nederlandse opleidingsinstituten voor doktersassistenten en praktijkondersteuners. De gegevens voor overige 12 factsheets zijn in het najaar van 2018 verzameld, in het kader van het onderzoek ‘Balans in vraag en aanbod huisartsenzorg’ voor het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de landelijke huisartsenvereniging (LHV).
In de serie 'Zicht op regionale capaciteit en arbeidsmarktvraagstukken huisartsenzorg 2018' zijn verschenen:
- Factsheet Huisartsenzorg in de arbeidsmarktregio De Achterhoek
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Amersfoort en omgeving
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Amstelland, Kennemerland en Meerlanden
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Drechtsteden
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Drenthe
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Flevoland
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Friesland
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Gooi- en Vechtstreek
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Groningen
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Haaglanden
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio IJssel-Vecht
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Midden-Gelderland
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Noord- en Midden-Limburg
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Noord-Holland Noord
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio NW-Veluwe & Stedendriehoek
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Rijnstreek
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Twente
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Utrecht
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Zuid-Limburg
- Factsheet Huisartsenzorg in arbeidsmarktregio Zuidwest-Gelderland
- EXTRA, 2019-2020 - Serie 'De arbeidsmarkt van de huisartsenzorg in Oost-Nederland 2019-2020 (1 overkoepelende factsheet en 6 factsheets van werkgebieden)’
-
De serie factsheets 'De arbeidsmarkt van de huisartsenzorg in Oost-Nederland 2019-2020' is gemaakt in opdracht van Regionale Partners in Oost-Nederland (7 huisartsenorganisaties, Proscoop en WGV Zorg en Welzijn).
De serie bestaat uit bestaat uit een overkoepelende factsheet en 6 factsheets van de 6 werkgebieden in Oost-Nederland:
- Factsheet De arbeidsmarkt van de huisartsenzorg in Oost-Nederland, werkgebied Medicamus
- Factsheet De arbeidsmarkt van de huisartsenzorg in Oost-Nederland, werkgebied SHT/THOON
- Factsheet De arbeidsmarkt van de huisartsenzorg in Oost-Nederland, werkgebied HOOG
- Factsheet De arbeidsmarkt van de huisartsenzorg in Oost-Nederland, werkgebied CHPA/FEA
- Factsheet De arbeidsmarkt van de huisartsenzorg in Oost-Nederland, werkgebied Medrie
- Factsheet De arbeidsmarkt van de huisartsenzorg in Oost-Nederland, werkgebied HZ Oude IJssel
Handvatten voor aanpak op praktijk-, regio- en landelijk niveau
Veel huisartsenpraktijken nemen zelf verschillende maatregelen en bereiden zich voor op (groeiende) capaciteitsproblemen. Maar veel problemen kennen ook praktijkoverstijgende oorzaken. Het inzetten op samenwerking binnen en tussen regio’s is dan van belang. Ons onderzoek kan hierbij tot steun dienen.
De komende jaren blijft het Nivel de AZW-regio’s monitoren De resultaten worden gebruikt door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) bij de regionale aanpak van huisartsentekorten. Ook andere beleidsmakers, op regionaal en landelijk niveau, en huisartsenpraktijken maken gebruik van ons onderzoek.
Werkt u in de huisartsenpraktijk? Help mee de huisartsenzorg én uw eigen praktijk te verbeteren!
1. Vul dit jaar ook de Nivel-huisartsenpraktijkenenquête in!
Geef u nu op via balanshazorg@nivel.nl.
Zo krijgt u tevens inzicht in wat er speelt in huisartsenpraktijken in Nederland. De resultaten van de enquête zet het Nivel in voor beleidsadvisering, onderzoek en Nivel-kennisproducten, zoals de arbeidsmarkt van de huisartsenzorg, het Skillmix-instrument voor huisartsenvoorzieningen, de IZA-monitor 'Beweging naar een sterkere eerste lijn 2024-2026’ en Capaciteitsramingen voor het Capaciteitsorgaan. Ook andere organisaties kunnen de resultaten uit de enquête gebruiken voor beleid.
2. Meld u aan voor de Nivel Beroepenregistraties in de Zorg - huisartsenpraktijken
Ga naar de Aanmeldpagina Nivel Beroepenregistraties.
Met Nivel Beroepenregistraties in de Zorg monitoren we van vele beroepsgroepen in de zorg de loopbanen. De gegevens die huisartsenpraktijken ons verstrekken helpen ons om een breed overzicht van de huisartsenpraktijken in Nederland bij te houden. De informatie gebruikt het Nivel voor regulier en verdiepend onderzoek naar de huisartsenzorg in Nederland (arbeidsmarkt en kenmerken beroepsgroepen bijvoorbeeld). Dit onderzoek doen we onafhankelijk, maar wel altijd in samenwerking met veld- en beleidsorganisaties in de huisartsenzorg.
3. Knelpunten in uw praktijk aanpakken? Ga naar ons Skillmix-instrument!
Gebruik (gratis) het Skillmix-instrument voor huisartsenvoorzieningen!
Vul kenmerken in van uw werkomgeving en u ontvangt:
- inzicht in de skillmix van uw personeel en bijbehorende knelpunten
- spiegelinformatie, waarin uw organisatie wordt afgezet tegen vergelijkbare organisaties
- inzicht in de verwachte zorgvraag van uw voorziening over 5 jaar
- toekomstbestendige oplossingsrichtingen wat betreft personeelsbezetting.
Meer weten over ons onderzoek op het gebied van huisartsenzorg?
Ga naar:
Batenburg, R. Nivel-cijfers Arbeidsmarkt huisartsenzorg. Uit: www.nivel.nl [Laatst gewijzigd op 13-11-2024; geraadpleegd op 09-05-2025]. URL: https://www.nivel.nl/nl/zorg-en-ziekte-in-cijfers/cijfers-arbeidsmarkt-huisartsenzorg
