Rol huisarts in de eerstelijnszorg
Voor de meeste gezondheidsproblemen is de huisartsenpraktijk de eerste plek waar men aanklopt voor professionele hulp. Voor het raadplegen van specialistische hulp is meestal een verwijzing van een huisarts nodig. Hierdoor heeft de huisarts de functie van poortwachter in de zorg.
Wat valt op, als we de verschillende overzichten op de onderliggende pagina's bekijken:
Kernpunten huisartsenzorg, 2019 en voorgaande jaren
Patiëntkenmerken
- Ongeveer een derde deel van de ingeschreven patiënten van de huisartsenpraktijk is in 2019 tussen de 18 en 44 jaar oud, de gemiddelde leeftijd van de ingeschreven patiënten is 42 jaar.
- Geheel in lijn met de demografische ontwikkelingen zien we een lichte daling van het percentage kinderen en een lichte stijging van het percentage ouderen door de jaren heen.
- Het percentage vrouwen dat in 2019 staat ingeschreven in de huisartsenpraktijk is vrijwel gelijk aan het percentage mannen.
Omvang zorggebruik
- Meer dan driekwart (78%) van de ingeschreven patiënten heeft in 2019 een of meer contacten met de huisarts.
- Patiënten hebben in 2019 gemiddeld 5 keer contact met de huisartsenpraktijk.
- Kinderen in de leeftijdscategorie 5-17 jaar hebben gemiddeld de minste contacten per jaar, namelijk ruim 2; in de hoogste leeftijdscategorie (85 jaar en ouder) zijn dat er de meeste, namelijk gemiddeld 15.
- Het aantal contacten met de huisarts daalt in 2019 licht in vergelijking met 2018 (gemiddeld 4,1 versus 4,3 contacten).
- Het totaal aantal M&I-verrichtingen in 2019 steeg licht ten opzichte van 2018 (186 versus 172 M&I-verrichtingen per 1000 patiënten).
Gezondheidsproblemen
- Hypertensie is de meest voorkomende reden om contact op te nemen met de huisartsenpraktijk. In 2019 zijn er per 1000 ingeschreven patiënten 161 contacten voor hypertensie zonder orgaanbeschadiging (2,8% van alle contacten).
- Op de tweede en derde plek komen urineweginfecties (2,6%) en diabetes mellitus (1,8%).
- De twee meestvoorkomende gezondheidsproblemen bij mannen in 2019 zijn hypertensie zonder orgaanschade en diabetes mellitus; bij vrouwen is dit een urineweginfectie.
Voorgeschreven geneesmiddelen
- Zo’n 16% van de patiënten in de huisartsenpraktijk krijgt in 2019 ten minste één keer een maagzuurremmer voorgeschreven. Dit is daarmee, net als in eerdere jaren, het meest voorgeschreven geneesmiddel bij de huisarts in 2019.
- Het percentage patiënten dat een antibioticum krijgt voorgeschreven is de afgelopen jaren licht gedaald.
Verwijzingen naar tweede lijn
- De cijfers over 2019 zijn nog niet bekend; in 2018 zijn er 310 verwijzingen per 1000 ingeschreven patiënten naar een medisch specialist. De meeste verwijzingen naar de tweede lijn hebben betrekking op het specialisme dermatologie en het specialisme oogheelkunde (beide 32 per 1000 patiënten), gevolgd door KNO-heelkunde en orthopedie.
NB Informatie over gezondheidsproblemen, gebeurtenissen en verrichtingen waar huisartsen mee te maken hebben, vindt u bij onze cijfers over aandoeningen: Jaarcijfers aandoeningen: aanvullende gegevens Peilstations.
Verantwoording en vastlegging cijfers huisartsenzorg
Alle cijfers die we in dit onderdeel 'Cijfers zorgverlening huisartsenzorg' presenteren, komen voort uit het analyseren van de gegevens die Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn verzamelt bij aangesloten huisartsenpraktijken. Bijna alle huisartsen houden elektronisch medische patiëntendossiers bij. In deze dossiers staan gegevens over gezondheidsproblemen, contacten, voorgeschreven geneesmiddelen en uitslagen van diagnostische tests. Deze gegevens vormen de basis voor de hier gepresenteerde cijfers.
- Verantwoording werkwijze vaststellen cijfers: bij Methode vaststellen cijfers zorgverlening huisartsen vindt u informatie over onze werkwijze bij het vaststellen van de cijfers.
- Cijfers 2019: deze zijn gebaseerd op gegevens van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn van ongeveer 421 huisartsenpraktijken met in totaal ongeveer 1,8 miljoen ingeschreven patiënten. Het gerapporteerde aantal patiënten en praktijken kan per analyse verschillen. Bij deze cijfers zijn de aanvullende gegevens die de Peilstations verzamelen niet meegenomen. De cijfers over 2019 zijn (vooralsnog) alleen online beschikbaar.
- Eerdere jaarrapporten 'Zorg door de huisarts' - cijfers en achtergrondinformatie
-
Meer informatie over het vakgebied huisartsgeneeskundige zorg: Beroepenregistraties in de zorg
In Nederland zijn ongeveer 5.000 huisartsenpraktijken. In toenemende mate zijn dit meermanspraktijken en praktijken in gezondheidscentra; de solistisch werkende huisarts komt steeds minder vaak voor.
Meer informatie over de ontwikkelingen en trends binnen (onder andere) het vakgebied huisartsgeneeskundige zorg is te vinden bij Beroepenregistraties in de Gezondheidszorg, waar u rapportages vindt met de jaarcijfers over de zorgverlening van (onder andere) huisartsen en informatie over de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt van (onder andere) huisartsen.
Onderzoek (laten) doen met gegevens van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn
De gegevens van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn vormen een rijke bron van informatie. Wilt u zelf gegevens van onze registraties gebruiken voor onderzoek?
Meijer WM, Verberne LDM, Weesie YM, Davids RN, Winckers MLJJ, Korteweg L, de Leeuw-Stravers E, Urbanus TLF, Nielen MMJ, Hek K. Cijfers zorgverlening huisartsen - Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. Uit: Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn [internet]. 2020 [Laatst gewijzigd op 10-11-2020; geraadpleegd op 27-11-2020]. URL: www.nivel.nl/nl/nivel-zorgregistraties-eerste-lijn/cijfers-zorgverlening-huisartsen
